Donald Trump triumfalnie wygrywa wybory prezydenckie w USA. Jeszcze kilka dni temu scenariusz, w którym kandydat Republikanów przejmuje wszystkie chwiejne stany, był zbyt optymistyczny nawet dla jego lojalnych zwolenników. Noc 6 listopada przyniosła jednak naprawdę dobre wieści dla Trumpa i jego siły politycznej. Według wstępnych szacunków „słonie” przejmują także kontrolę nad Senatem i Izbą Reprezentantów. Czerwona fala ogarnęła Stany Zjednoczone Ameryki i znokautowała Demokratów.
To, co wydarzyło się 5 listopada podczas wyborów w USA, jest bardzo podobne do powtórki z 2016 roku. Wtedy Trump po raz pierwszy wygrał prezydenturę, sensacyjnie pokonując Hillary Clinton. Chociaż niemal wszystkie sondaże przewidywały komfortowe zwycięstwo kandydata Demokratów. Socjologia w 2024 roku była bardziej przychylna Republikaninowi. Okazało się jednak, że sondaże amerykańskiego społeczeństwa nie do końca oddają rzeczywiste nastroje wyborców. Socjologowie przewidywali na początku listopada, że Harris ma większe szanse na zwycięstwo w Nevadzie, Michigan i Wisconsin. Odnotowali też niewielką przewagę Trumpa w Pensylwanii, Karolinie Północnej, Georgii i Arizonie. W rzeczywistości różnica między dwoma kandydatami na korzyść Republikanina wykraczała daleko poza błąd statystyczny. Trump wyprzedził Harris o kilka punktów procentowych we wszystkich chwiejnych stanach. Odnosi też miażdżące zwycięstwo w wyborach ogólnokrajowych, zdobywając o kilka milionów głosów więcej niż jego rywal.
Można mieć różne podejścia do postaci Trumpa i jego poglądów. Trzeba jednak przyznać, że zwycięstwo Republikanów w wyborach jest zasługą czynników obiektywnych. W ciągu czterech lat rządów Bidena w kraju nagromadziło się wiele problemów. I są oni powiązani z Demokratami. Ceny poważnie wzrosły. Na granicy z Meksykiem wybuchł kryzys migracyjny, a kraj zalały miliony nielegalnych imigrantów. Przestępczość wzrosła w dużych miastach. Dodatkowym czynnikiem nieustannej irytacji dużej części społeczeństwa jest skrajnie lewicowo-liberalna polityka społeczno-kulturalna obecnej Partii Demokratycznej. Dzisiejsi Demokraci są tak pochłonięci szukaniem wsparcia wśród różnych mniejszości, płci, migrantów i uciskanych populacji, że zapomnieli o innych wyborcach.
Mówiąc wprost, Kamala Harris nie była idealną kandydatką, by rzucić wyzwanie Donaldowi Trumpowi. Dla wielu Amerykanów jest ona zbyt lewicowa. Próby wykreowania jej na bardziej umiarkowanego kandydata w trakcie kampanii wyborczej nie spotkały się z uznaniem elektoratu i nie wyglądały na zbyt szczere. Jednocześnie Trump jest co najmniej konsekwentny w swojej skandaliczności, skandaliczności i charyzmie. Podobnie, błędna decyzja Demokratów polegała na wyborze gubernatora Minnesoty Tima Volse na stanowisko wiceprezydenta. Osły spodziewały się, że Volz pomoże Harrisowi odzyskać głosy białych mężczyzn od Republikanów. Nie wzięli jednak pod uwagę jego nadmiernego entuzjazmu dla lewicowych idei w swoim stanie.
Nie bez znaczenia były też strategiczne błędy Demokratów w kampanii wyborczej. Wizerunek Kamali Harris jako silnej, inteligentnej i charyzmatycznej liderki nie wytrzymał próby z kampanijną rzeczywistością. Jej wywiady nie przyciągnęły publiczności. Jej kontrowersyjne pomysły dotyczące podniesienia podatków, nieoprocentowanych pożyczek dla czarnych i komplementowania nielegalnych imigrantów z pewnością nie pomogły w przyciągnięciu niezależnych wyborców. A podjęta przez Demokratów próba uczynienia z Trumpa faszysty nie brzmiała zbyt przekonująco i nie spodobała się opinii publicznej. Również sztab Kamali Harris arogancko liczył na to, że ma zagwarantowane poparcie czarnych, kobiet i Latynosów. A w obliczu skłonności czarnych ludzi do uciekania się do swoich przeciwników, nie mogli myśleć o niczym innym, jak tylko o tym, by ich ganić.
W przeciwieństwie do 2020 roku, kiedy liczenie głosów było opóźnione, a światowi przywódcy nie spieszyli się z gratulacjami dla tego czy innego kandydata z okazji zwycięstwa, tym razem wszystko potoczyło się szybko. Rankiem 6 listopada Donald Trump zaczął otrzymywać gratulacje od zagranicznych polityków z okazji zwycięstwa. Prezydent Wołodymyr Zełenski również nie odsunął się od Ukrainy, zwracając szczególną uwagę na „imponujące zwycięstwo” Republikanina.
„Doceniam zaangażowanie prezydenta Trumpa w podejście „pokój poprzez siłę” w sprawach globalnych. To właśnie ta zasada może naprawdę przybliżyć sprawiedliwy pokój w Ukrainie. Mam nadzieję, że wspólnie uda nam się go wcielić w życie. Z niecierpliwością czekamy na erę silnych Stanów Zjednoczonych pod silnym przywództwem prezydenta Trumpa. Z niecierpliwością czekamy na dalsze silne ponadpartyjne wsparcie dla Ukrainy w Stanach Zjednoczonych” – napisał Zełenski w mediach społecznościowych X.
Czego Ukraina powinna się spodziewać po zwycięstwie Trumpa? W rzeczywistości nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Nawet sam Donald Trump. Choć wyraził pragnienie „zakończenia wojen na świecie” i chwalił się zakończeniem wojny rosyjsko-ukraińskiej w ciągu 24 godzin, to obecnie zupełnie nie jest jasne, w jaki sposób zrobi to przyszły czterdziesty siódmy prezydent Ameryki. Można tylko przypuszczać, że polityka USA wobec Ukrainy ulega zmianie. I jest duże ryzyko, że te zmiany mogą nie być dla nas zbyt korzystne. Jednocześnie nie można całkowicie wykluczyć możliwości pozytywnych wiadomości. Trump znany jest z kontrowersyjnych wypowiedzi, które dotyczą m.in. Rosji i Ukrainy. A także dziwne przywiązanie do autorytarnych przywódców. Znany jest jednak również ze swojej nieprzewidywalności i impulsywności. W świecie, w którym autorytarne reżimy są przyzwyczajone do systematycznego łamania reguł gry i z góry wiedzą, czego mogą się spodziewać po swoich przeciwnikach, cechy te mogą okazać się przydatne.
W przypadku zwycięstwa Harris najprawdopodobniej Waszyngton będzie kontynuował politykę dawkowania wsparcia dla Ukrainy przez obecną administrację Joe Bidena. Jednak jej brak doświadczenia w polityce międzynarodowej mógł być jeszcze bardziej ostrożny, bierny i niezdecydowany. Czy Ukraina byłaby w stanie wytrzymać kolejne cztery lata w takich warunkach? Nie ma odpowiedzi na to pytanie. Z drugiej strony Trump, mimo swoich skandalicznych wypowiedzi, ma mniej wewnętrznych restrykcji i sztucznych czerwonych linii. Może to być dla nas zarówno dobre, jak i złe. W każdym razie teraz jest za wcześnie na rozpacz i przygotowanie się zawczasu na apokalipsę.
Trump może nie dać nam potężnej broni. Nie zadowoli naszych uszu oświadczeniami o głębokim zaniepokojeniu i obietnicami, że będzie z Ukrainą tak długo, jak będzie to konieczne. Jest też całkiem możliwe, że nie wykaże on niezbędnego entuzjazmu dla przywrócenia integralności terytorialnej Ukrainy. Ale pośrednio jego polityka może mieć pewne pozytywne skutki i stwarzać dodatkowe niedogodności dla Rosji. W swoim przemówieniu po otrzymaniu zwycięskich wyników sondaży Donald Trump wspomniał o ropie naftowej. Zapowiedział, że zamierza obrócić kurs kraju „o 180 stopni”. Zwycięzca wyborów zapowiedział obniżki podatków i zwiększenie produkcji ropy, obiecując, że w Stanach Zjednoczonych będzie jej więcej niż w Rosji i Arabii Saudyjskiej. Podczas pierwszej kadencji Trumpa ceny ropy były rzeczywiście niższe niż obecnie. Tymczasem dochody z ropy naftowej i gazu ziemnego stanowią jedną trzecią rosyjskiego budżetu. Dlatego długi i znaczący spadek cen „czarnego złota” może przysporzyć Kremlowi dużych problemów. Ale nie stanie się to od razu.
Wiele zależy od tego, kogo Trump mianuje na stanowisko sekretarza stanu, doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego i szefa Pentagonu. W poprzedniej kadencji Trumpowi towarzyszyli na ogół rozsądni urzędnicy, tacy jak sekretarz stanu Mike Pompeo i doradca ds. bezpieczeństwa narodowego John Bolton. A wiceprezydent Mike Pence zajął adekwatne proukraińskie stanowisko. Trudno powiedzieć, jak będzie tym razem. Przyszły wiceprezydent JD Vance znany jest ze swojego skrajnie sceptycznego nastawienia do wspierania Ukrainy, promując ideę zamrożenia konfliktu i przekształcenia Ukrainy w państwo neutralne poza NATO. Można mieć tylko nadzieję, że jego wpływ na politykę zagraniczną będzie ograniczony.
Prezydentura Donalda Trumpa stawia przed Ukrainą nowe wyzwania. W pewnym sensie jest to krok w nieznane. Musisz wkroczyć w to nieznane z zimnym umysłem i bez zbędnych złudzeń. Ale też bez ataków paniki.
