Po debacie Donalda Trumpa z Kamalą Harris Ukraińcy otrzymali wiele informacji do przemyślenia na temat możliwej linii wsparcia dla Ukrainy ze strony nowej administracji amerykańskiej. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że między dwoma kandydatami na prezydenta istnieje w tej kwestii zasadnicza i głęboka różnica. Taki wniosek może jednak okazać się błędny, gdyż opiera się głównie na słowach, osobistych sympatiach, emocjach, jednocześnie niwelując empiryczne doświadczenie.
Gdy moderator debaty zapytał Donalda Trumpa, jak planuje zakończyć wojnę rosyjsko-ukraińską w ciągu 24 godzin i czy chce, aby wygrała Ukraina, Republikanin unikał bezpośredniej odpowiedzi. Zamiast tego zaczął mówić, że po prostu odbędzie, jeśli poważna rozmowa z Putinem i Zełenskim i wszystko rozwiąże siłą własnego autorytetu. Mówią, że Moskwa nie boi się i nie szanuje administracji Bidena, dlatego rozpoczęła tę wojnę. Ale będzie w stanie znaleźć odpowiednie słowa – i ogień ustanie.
Trump nie powiedział też, że chce, by Ukraina wygrała. „Chcę, żeby wojna się skończyła. Chcę ratować życie, które jest marnowane. Giną miliony, ludzie. Są ich miliony. To jest o wiele gorsze niż liczby, które otrzymujesz, które są fałszywymi liczbami” – powiedział miliarder.
Poproszony o wyjaśnienie, czy uważa, że zwycięstwo Ukrainy w tej wojnie leży w interesie Stanów Zjednoczonych, ponownie unikał udzielenia jasnej odpowiedzi. „Myślę, że w interesie USA jest zakończenie tej wojny, po prostu jej zakończenie, wynegocjowanie umowy, ponieważ musimy powstrzymać niszczenie tych wszystkich ludzkich istnień” – powiedział Trump.
Były prezydent Stanów Zjednoczonych może oczywiście arogancko wierzyć, że jest w stanie znaleźć poważne argumenty za zakończeniem działań wojennych i przedstawić je Putinowi i Zełenskiemu. Problem w tym, czy odbędzie się to kosztem Ukrainy. Bo jeśli w interesie Stanów Zjednoczonych może być po prostu zakończenie tej wojny, to w interesie Ukrainy jest zwycięskie zakończenie wojny, a następnie zminimalizowanie powtarzającej się rosyjskiej agresji. Jeśli tajemniczy plan Trumpa oznacza zamrożenie konfliktu na obecnej linii frontu i ustalenie neutralnego statusu Ukrainy jako państwa niezaangażowanego, to nie ma potrzeby nazywać tego „końcem wojny”. W takim scenariuszu Rosja nie tylko nie zostanie ukarana za agresję, ale także uzyska kontrolę nad okupowanymi terytoriami. A kolektywny Zachód jest moralnym upokorzeniem i poważną stratą międzynarodowego autorytetu. Taki pokój nie będzie stabilny i trwały. Kwestia nowej wojny będzie stale wisiała w powietrzu.
Wydawać by się mogło, że lepiej by było, gdyby Kamala Harris wygrała wybory w USA. Ponadto podczas debaty wypowiedziała się na temat wsparcia Ukrainy. Być może tak. Nie ma też jednak powodów do nadmiernego optymizmu co do kandydata Demokratów.
Kamali Harris nie zadano konkretnego pytania o to, czy chce, aby Ukraina wygrała i jak widzi ukraińskie zwycięstwo. Nikt jednak nie przeszkodził jej w wyrażeniu swojej opinii w tej sprawie. Wiceprezydent nie skorzystał jednak z tak wielkiej szansy. Może nie chciała. A może nie ma tak fundamentalnych różnic między nią a Trumpem w kwestii wsparcia Ukrainy i zakończenia wojny, jak byśmy chcieli.
W swoim przemówieniu Harris dużo i patetycznie mówiła o tym, jak Stany Zjednoczone wspierały Ukrainę w przeszłości. Próbowała zdenerwować swojego politycznego przeciwnika i powiedziała, że Putin „zje go na lunch”. Oskarżyła Trumpa o to, że jest gotów poddać się dyktatorowi w ciągu 24 godzin. Mówiła o tym, jak ważne jest wspieranie sojuszników NATO w Europie i konieczność dbania o przyjaciół.
Wiceprezydent zignorowała jednak niezwykle ważne pytanie, w którym moderatorzy poprosili ją o wypowiedzenie się na temat własnego stanowiska w sprawie wsparcia dla Ukrainy. Nie powiedziała też nic o tym, jak zamierza postępować z Władimirem Putinem, jeśli zostanie wybrana. I jak dokładnie jej stanowisko różniłoby się od stanowiska prezydenta Joe Bidena. Zamiast tego Harris umiejętnie unikała odpowiedzi i ponownie zaczęła werbalnie atakować Trumpa i chwalić pracę jej własnej administracji na rzecz koordynacji wysiłków na rzecz wsparcia Ukrainy. Przypomniała też swoje spotkanie z Zełenskim pięć dni przed rosyjską inwazją i powiedziała, że Ukraina jest nadal niepodległa dzięki pomocy, którą otrzymała.
Na razie nie mamy pojęcia, w jaki sposób i na jakim poziomie zespół Kamali Harris planuje wesprzeć Ukrainę. Nie usłyszeliśmy od kandydata na prezydenta z ramienia Partii Demokratycznej zapewnień, że Waszyngton potrzebuje zwycięstwa Ukrainy, przywrócenia jej integralności terytorialnej, członkostwa w NATO i pokonania agresora. Można się tylko domyślać, że polityka administracji Harris będzie mniej więcej podobna do tej administracji Joe Bidena. A to oznacza kontynuację strategii dawkowanego i ograniczonego wsparcia wojskowego dla Ukrainy, które ledwo wystarcza nawet na obronę. Nie wspominając już o prowadzeniu większych operacji ofensywnych i pokonywaniu wroga. A także – postiNa przykład w przypadku Stanów Zjednoczonych Ameryki, Stanów Zjednoczonych Ameryki i Stanów Zjednoczonych Ameryki, I odstraszanie bardziej pewnych siebie i mniej lękliwych sojuszników w Europie, którzy są skłonni dać Ukrainie pozwolenie na uderzenie w głąb Rosji.
W społeczeństwie ukraińskim ukształtował się negatywny i nieufny stosunek do Trumpa. I bardziej pozytywne i optymistyczne nastawienie do Bidena i Harris. Nie możemy się jednak łudzić, że poglądy obu kandydatów na prezydenta USA w Ukrainę są diametralnie różne. Tyle, że Trump powiedział głośno i bez upiększeń to, co większość amerykańskiej elity politycznej już myśli. Administracja Biden-Harris nie mówi głośno o negocjacjach z Kremlem i publicznie zapewnia, że jest to prerogatywa wyłącznie Kijowa. Jednak swoją polityką ograniczonej pomocy i spóźnionych decyzji nieformalnie popycha Ukrainę do rozpoczęcia dialogu z Moskwą.
Waszyngton nie może nie rozumieć, jak ważne jest dla nas teraz uzyskanie prawa do przeprowadzania uderzeń rakietowych w głąb agresora. Jednak nie tylko nie udzielają takiego pozwolenia, ale także blokują decyzje innych państw. A ile kosztuje i kosztuje Ukraina ciągłe opóźnienia w przekazywaniu innego sprzętu wojskowego i amunicji? Przy tak zdecydowanym wsparciu w słowach, ale niezdecydowanym w czynach, trudno sobie wyobrazić, by Ukraina była w stanie wyzwolić przynajmniej część okupowanych terytoriów. Jeśli polityka kontrolowanej opieki opomiarowanej będzie kontynuowana jeszcze przez kilka lat, może się zdarzyć, że będziemy zmuszeni negocjować sami, bazując na obecnym status quo.
Stany Zjednoczone są naprawdę zainteresowane zawarciem pokoju. Kwestia zwycięstwa Ukrainy, a także przywrócenia jej integralności terytorialnej i ukarania agresora, jest jednak dla Waszyngtonu raczej drugorzędna. A nawet niepożądane, biorąc pod uwagę obawę przed niekontrolowanymi procesami w Federacji Rosyjskiej w wyniku jej klęski w wojnie. Ale dla niezdecydowanych polityków waszyngtońskich z różnych obozów politycznych korzystne byłoby utrzymanie reputacji silnych i pewnych siebie polityków. A silni i pewni siebie politycy nie mogą demonstrować swojej słabości przed agresorem ani bezpośrednio nakłaniać ofiary ataku do ustępstw. Dlatego robią to pośrednio. To jest cyniczna realpolitik.
Niepewna pozycja kandydatów na prezydenta USA i ciągłe wahania wielu europejskich przywódców prowadzą do smutnych wniosków. I potwierdzają sprawdzoną prawdę: zawsze należy polegać przede wszystkim na własnych siłach. Czas zrozumieć prostą prawdę – interesy Ukrainy i Stanów Zjednoczonych oraz wizja obu krajów dotycząca najlepszej opcji zakończenia wojny rosyjsko-ukraińskiej mogą się nie pokrywać.
