Europejscy dziennikarze dotarli do wyciekłych wewnętrznych dokumentów Agencji Projektowania Społecznego (SDA), organizacji objętej sankcjami w UE i Stanach Zjednoczonych, która według amerykańskich funkcjonariuszy organów ścigania tworzy kampanie dezinformacyjne na zlecenie rosyjskiej administracji prezydenckiej. O tym Mówi w śledztwie dotyczącym niemieckich mediów Sueddeutsche Zeitung, NDR i WDR, estońskich mediów internetowych Delfi i projektu „Schematy” („Radio Swoboda”).
Według amerykańskiego wywiadu kuratorem SDA jest Siergiej Kirijenko, pierwszy zastępca szefa Administracji Prezydenta Rosji. W kampanię zaangażowana jest także inna pracownica administracji Władimira Putina, Sofia Zacharowa. Na czele agencji ds. dyskredytacji Ukrainy stoi rosyjski strateg polityczny Ilja Gambaszydze.
W ciągu czterech miesięcy, od stycznia do kwietnia 2024 roku, zespół Gambashidze wyprodukował prawie 40 tys. ton. jednostki treści. Należą do nich posty, filmy i memy wideo, artykuły, memy i grafiki oraz fałszywe wiadomości. ASD zajmuje się również dystrybucją podróbek dokumentów urzędowych, takich jak komunikaty prasowe niemieckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Polskiej Służby Celnej.
Dziennikarze „Schemes” znaleźli również dowody na fałszerstwo ukraińskich dokumentów rządowych w przecieku „SDA”. W szczególności mówimy o tzw. rozkazie dla szefów jednostek i departamentów Sił Zbrojnych Ukrainy, aby nie potwierdzali „informacji o obecności jeńców wojennych w celu wymiany na pokładzie” Ił-76, który rozbił się w obwodzie biełgorodzkim w Rosji w styczniu 2024 roku. Celem tego fałszerstwa, zgodnie z dołączonymi dokumentami, jest oskarżenie ukraińskiego dowództwa wojskowego o cenzurę i ukrywanie prawdy o katastrofie.
W sfałszowanych dokumentach SDA znajduje się również sfałszowanie rozkazu rzekomego Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy Ołeksandra Syrskiego o zrównaniu poddania się personelu wojskowego ze zdradą stanu. Celem tego fałszerstwa, jak stwierdzono w opisie zadania rosyjskiej agencji, jest „zdyskredytowanie wojskowego i politycznego przywództwa Ukrainy oraz zdemoralizowanie Sił Zbrojnych Ukrainy”.
„Rosyjscy analitycy ASD dokładnie badają pole informacyjne Ukrainy, identyfikując drażliwe tematy i wykorzystując je do polaryzacji społeczeństwa. Do takich tematów należą np. mobilizacja, straty na polu walki, ograniczenia wolności słowa w czasie stanu wojennego, spadek pomocy wojskowej, korupcja, kontrofensywa. – czytamy w artykule.
Rosyjscy propagandyści aktywnie spekulują na temat relacji prezydenta Wołodymyra Zełenskiego z jego poprzednikiem Petrem Poroszenką, merem Kijowa Witalijem Kliczką, a także byłym Naczelnym Dowódcą Sił Zbrojnych Ukrainy Wałerijem Załużnym.
Przykład fałszywej infografiki „SDA” (kolaż Süddeutsche Zeitung)
Dziennikarze odkryli również, że dzięki botom w ukraińskim segmencie sieci społecznościowych zespół Gambashidze promuje destrukcyjne i prorosyjskie narracje. W tym celu posługuje się memami, karykaturami i podróbkami. Jednak ukraińscy użytkownicy często ujawniają rosyjski ślad takich „wrzutek” poprzez błędy gramatyczne i logiczne. Według dokumentu „Statystyki pracy Centrum C” z wycieku „ASD”, od stycznia do kwietnia 2024 r. rosyjski zespół opublikował prawie 34 miliony komentarzy z fałszywych kont.
Zgodnie z dokumentami z ujawnionego SDA, zespół Gambashidze tworzy i powiela sfabrykowane filmy w sieciach społecznościowych, stylizowane na materiały z zachodnich mediów. W szczególności mowa o materiałach mających na celu zdyskredytowanie Ukraińców za granicą, ograniczenie udzielania Ukrainie pomocy wojskowej i materialnej, a nawet wywarcie wpływu na wybory parlamentarne w UE w czerwcu 2024 r.
Co ciekawe, mem stworzony przez „SDA” z wizerunkiem Wołodymyra Zełenskiego Udostępniając w serwisie społecznościowym X (dawniej Twitter), a jego właścicielem jest miliarder Elon Musk. Wynika to z protokołu ze spotkania rosyjskich technologów politycznych, który znajduje się w przecieku.
Mem przedstawiający Wołodymyra Zełenskiego udostępniony przez Elona Muska (kolaż Süddeutsche Zeitung)
Z ujawnionych dokumentów wynika, że stratedzy polityczni Gambaszidze stoją zarówno za uruchomieniem, jak i promocją „ruchu politycznego” byłego deputowanego Wiktora Medwedczuka, oskarżanego o zdradę, „Innej Ukrainy”, o którego utworzenie zapowiedział w styczniu 2023 r., kiedy pojawił się w rosyjskiej telewizji po wymianie jeńców wojennych. O tym, że Ilja Gambaszydze może być jednym z głównych doradców cienia „Innej Ukrainy”, pod koniec lutego Zgłoszone Francja 24.
Nawiasem mówiąc, wcześniej okazało się, że fundusz inwestycyjny 8VC, powiązany z rosyjskimi oligarchami, pomógł Elonowi Muskowi kupić Twittera za ponad 44 miliardy dolarów w 2022 roku. W fundacji pracują synowie rosyjskiego oligarchy Petra Avena oraz były członek Rady Federacji Federacji Rosyjskiej Wadim Moshkovich.
