Prawdopodobnie wśród całej licznej kohorty deputowanych ludowych z „Sług Ludu” trudno znaleźć osobę, która wywołuje tyle sprzecznych emocji i gorących dyskusji, jak Maryana Bezuhla. Główna szpica ostrej krytyki deputowanego ludowego od dłuższego czasu skierowana jest przeciwko ukraińskim generałom. Jeśli podsumujemy pokrótce wszystko, co Maryana Bezuhla mówiła w ciągu ostatniego roku, to sprowadza się to do formuły: główną przyczyną trudności i niepowodzeń Ukrainy w wojnie z rosyjskimi najeźdźcami jest wsteczność nieskutecznych ukraińskich generałów.
To właśnie Maryana Bezuhla stała się informacyjnym taranem, który w 2023 r. rozpoczął aktywną fazę kampanii krytyki byłego Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych Ukrainy Wałerija Załużnego. Deputowany frakcji prezydenckiej oskarżył ówczesnego Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych Ukrainy o brak planu działania na przyszły rok. A wszystkie jego propozycje nowej fali mobilizacji sprowadzają się do tego, by zaangażować w wojnę jak najwięcej ludzi bez istotnych zmian w pracy TCC i całej strukturze armii. Deputowany był pierwszym, który wezwał dowództwo wojskowe kraju do rezygnacji. Wywołało to lawinę krytyki pod jej adresem. Ale los Załużnego był już przesądzony i 8 lutego został on odwołany ze stanowiska.
Co ciekawe, krytyka popularnego generała miała miejsce na tle nieudanej ukraińskiej kontrofensywy i pojawienia się socjologii, która pokazała, że Załużny ma większe poparcie wśród Ukraińców niż Zełenski. Jednak nowy Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy Ołeksandr Syrski, mimo braku ambicji politycznych, również bardzo szybko stał się obiektem skrupulatnej uwagi Mariany Bezuhli.
„Miesiąc miodowy” między Bezuhlą a generałami po dymisji Walerija Załużnego nie trwał długo. Kilka miesięcy później deputowany ludowy oskarżył nowego głównodowodzącego o „autorytaryzm” i „powrót do sowieckich metod rządzenia”. A także w „ukrywaniu prawdy, rozbijaniu oddziałów, ręcznym sterowaniu, rosyjskim okrucieństwie i wypalaniu wszystkich konkurentów i twórców w armii”. A to nie jest pełna lista zarzutów, które Bezuhla wysunął do generałów Sztabu Generalnego i osobiście do Syrskiego.
Brak tendencji do poprawy sytuacji na froncie, posuwanie się okupantów rosyjskich w Donbasie i szereg skandalicznych nominacji generałów, które wywołały oburzenie wśród wojskowych, stały się dobrą pożywką dla kawaleryjskiego ataku Bezuhli na generałów. Polityk w pełni wykorzystał braki w komunikacji Sztabu Generalnego. A także próby upiększania rzeczywistości i ukrywania niezbyt dobrych wiadomości. W szczególności o utracie pierwszego samolotu F-16 z doświadczonym pilotem. Towarzystwo bardzo oburzyła również informacja o mianowaniu Romana Gładkiego, wcześniej podejrzanego o zdradę, na stanowisko szefa Sztabu Dowództwa Sił Sił Systemów Bezzałogowych. Dodatkowe pytania do Sztabu Generalnego wynikają z niezrozumiałej logiki formowania nowych brygad z nowo zmobilizowanych, zamiast wysyłania uzupełnień do już istniejących, doświadczonych jednostek wojskowych. A to tylko wierzchołek wielkiej góry lodowej problemów. Ogólnie rzecz biorąc, istota twierdzeń Bezuhli sprowadza się do tego, że „starzy generałowie niszczą szanse Ukrainy na wygranie wojny”.
Przyjmuje się różne przypuszczenia na temat energicznej działalności deputowanej ludowej i jej szczególnego, uprzywilejowanego prawa do publicznego wypowiadania się o problemach w armii. Ktoś uważa, że za Maryaną Bezuhlą stoją tajemniczy potężni patroni z Kancelarii Prezydenta. I wyraża to, czego inni wysocy rangą urzędnicy nie ośmielają się powiedzieć na głos. Ktoś jest przekonany, że Maryana Bezuhla nadal działa bardziej z własnej inicjatywy, choć w tej chwili kierunek jej działań generalnie odpowiada władzy.
Uznając do pewnego stopnia słuszność krytyki Bezuhły wobec sowieckich atawizmów i innych nadużyć w strukturze dowodzenia Siłami Zbrojnymi Ukrainy, nie można pominąć kilku istotnych okoliczności. Mariana Bezuhla reprezentuje rządzącą siłę polityczną, która po raz pierwszy w historii Ukrainy uzyskała mono-większość. Pełni funkcję przewodniczącej, a od połowy lipca 2024 r. pełni funkcję wiceprzewodniczącej Komisji ds. Bezpieczeństwa Narodowego, Obrony i Wywiadu Rady Najwyższej.
W 2019 roku polityk zajmował stanowisko starszego inspektora ds. kontroli nad wykonywaniem zadań Departamentu Ekspertów Cywilnych Centrum Wsparcia Służb Ministerstwa Obrony Ukrainy oraz Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy. Od września 2019 r. do listopada 2023 r. pełniła funkcję Przewodniczącej Podkomitetu ds. Wdrażania Wartości i Standardów NATO, Międzynarodowej Współpracy Wojskowej i Misji Pokojowych. Oznacza to, że zajmowała stanowiska, na których miała dobrą okazję przyczynić się do reformy Sił Zbrojnych Ukrainy. W szczególności w odniesieniu do lustracji nieefektywnych menedżerów i generałów. Dobrze byłoby też wprowadzić osobistą odpowiedzialność dowódców za duże straty wśród podwładnych. Stworzenie większych możliwości awansu zdolnych i utalentowanych oficerów. Pozbądź się bezsensownej biurokracji. Dostosuj normęNa przykład w przypadku Stanów Zjednoczonych Ameryki, Stanów Zjednoczonych Ameryki i Stanów Zjednoczonych Ameryki, Radzenie sobie z nadużyciami w zakresie TCC i MPC. Powinno to być podjęte przez obecny rząd wspólnie z rządem i parlamentem. Nie zaszły jednak żadne zasadnicze zmiany.
Niestety, od czasu odzyskania niepodległości władze ukraińskie w ogóle nie angażują się w reformę Sił Zbrojnych Ukrainy. Armia została pozostawiona sama sobie. A nawet po 2014 roku zrobiono zbyt mało, by mówić o jakościowym skoku w modernizacji Sił Zbrojnych Ukrainy. Nie chodzi tylko o nową broń i sprzęt. A także o relacjach w armii, szkoleniu zawodowym, polityce kadrowej, kwestiach kariery i odpowiedzialności najwyższych dowódców. Atmosfera psychologiczna i rozsądne połączenie zasady hierarchii z zaufaniem i szacunkiem dla niższych stopni oficerskich i zwykłych żołnierzy. Wszystko to działo się poza czasem. A teraz płacimy wysoką cenę za bierność i obojętność polityków.
W kwietniu 2020 r. zlikwidowano działające od pięciu lat Biuro Projektów Reform Ministerstwa Obrony Ukrainy. Zgodnie z oficjalnym raportem, w trakcie prac biura wprowadzono reformę zamówień obronnych, reformę żywienia w Siłach Zbrojnych Ukrainy, reformę szkolnictwa wojskowego, a także położono podstawy wsparcia logistycznego dla Sił Zbrojnych Ukrainy zgodnie ze standardami NATO. Z krótkiej listy jasno wynika, że reformy nie zostały doprowadzone do logicznego końca i dotyczyły jedynie kilku aspektów funkcjonowania ukraińskiej armii. Ale władze były chyba zadowolone ze wszystkiego, jeśli zdecydowały się zamknąć biuro reform podległe Ministerstwu Obrony.
Są dwa ważne momenty w historii trudnych relacji Mariana Bezuhli z ukraińskimi generałami. Z jednej strony krytyka deputowanego ludowego nie wzięła się znikąd. Jest w tym ziarno racjonalne, czy to się komuś podoba, czy nie. Z drugiej strony Bezuhla, często słusznie komentując niepowodzenia generałów, skandaliczne nominacje, niuanse mobilizacji i nieodpowiednie wyszkolenie poborowych, nigdy nie ucieka się do krytyki władzy politycznej. Rodzi to niezbyt obiektywną tezę: tylko źli generałowie są winni naszym problemom, klęskom i trudnościom. Ale to sformułowanie jest trochę dalekie od prawdy. Bo ukraińscy politycy, zarówno obecni, jak i dawni, są też odpowiedzialni za stan rzeczy w Sztabie Generalnym, za nominacje urzędnicze, za nepotyzm i do pewnego stopnia za sowiecki styl relacji między wyższym i niższym szczeblem dowodzenia. A także za nieprzygotowane fortyfikacje, brak broni i inne smutne rzeczy. Jednak Maryana Bezuhla, słusznie podnosząc pewne niefortunne kwestie, w każdy możliwy sposób unika w swoich wpisach wspominania o odpowiedzialności władz, rządu, ministrów i samego prezydenta.
W związku z tym trudno zrozumieć, jaki jest prawdziwy cel Bezuhły: walczyć o poprawę jakości dowodzenia i przeciwko przejawom sowietyzmu w zarządzaniu Siłami Zbrojnymi Ukrainy, czy przerzucać wszystkie niepowodzenia i straty na froncie tylko na generałów, zdejmując tę odpowiedzialność z ukraińskich polityków?
