Światowy Szczyt Pokojowy w Szwajcarii dobiegł końca. Możesz analizować jego wyniki pod różnymi kątami. Rozłożyć na atomy to, kto i co ze świata jest tam obecny. Ale wszystkie tezy o potępieniu rosyjskiej agresji i potrzebie poszanowania norm prawa międzynarodowego w ogóle były już wcześniej słyszane, więc nie robią większego wrażenia. Jednak w Szwajcarii również usłyszeliśmy coś nowego. Mianowicie o możliwości negocjacji z Rosją i osiągnięciu prawdziwego pokoju w ciągu najbliższych kilku miesięcy.
Międzynarodowe wydarzenie, które odbyło się w europejskich Alpach, nie stało się punktem zwrotnym w solidarności całego świata wokół przeciwdziałania rosyjskiej agresji. Szczyt pokojowy w Szwajcarii natomiast wyraźniej nakreślił globalny podział planety na warunkowo zachodni obóz i tzw. Globalne Południe. Potwierdził też smutną prawdę: Kreml wciąż zachowuje znaczące wpływy na świecie i jest w stanie manipulować przywódcami politycznymi wielu państw. Rosja, nie bez pomocy Chin, zdołała również ograniczyć liczbę uczestników imprezy. Jeśli spojrzymy na geografię krajów reprezentowanych w Bürgenstock, zobaczymy, że wiele krajów Afryki, Azji i, w mniejszym stopniu, Ameryki Łacińskiej zdecydowało się po prostu zignorować to wydarzenie.
Ale nawet nie wszyscy uczestnicy Szczytu podpisali ostateczny tekst komunikatu. Chociaż był już w bardzo wyważonym tonie i nie zawierał wymagań dotyczących ukarania agresora. Ogólne sformułowania o poszanowaniu integralności terytorialnej Ukrainy, Karcie Narodów Zjednoczonych, osiągnięciu stabilnego i sprawiedliwego pokoju oraz rozwiązywaniu sporów środkami pokojowymi sprawiały dwuznaczne wrażenie. Komunikat ma nawiązywać do konwencjonalnej wojny między dwoma państwami, w której nie ma wyraźnego podziału na agresora i ofiarę agresji. I tę wojnę trzeba w końcu jakoś zatrzymać. Żądania przekazania ZNPP pod kontrolę Ukrainy, swobody żeglugi na Morzu Czarnym i Azowskim oraz uwolnienia wszystkich jeńców wojennych są swoistym pasem w kierunku Moskwy. I powinny przyciągać jak najwięcej państw swoją nadmierną poprawnością. Jednak nawet to się nie wydarzyło.
Wśród tych, którzy nie podpisali dokumentu, są tak wpływowi gracze regionalni jak Arabia Saudyjska, Indie, Tajlandia, Indonezja, Meksyk, RPA, Brazylia i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Irak, Rwanda i Jordania w niewytłumaczalny sposób wycofały swoje podpisy pod komunikatem, zmniejszając łączną liczbę sygnatariuszy do 77. Chiny, które nie wzięły udziału w wydarzeniu, odmówiły komentarza na temat wyników szczytu. Niektórzy sygnatariusze nie zapomnieli dodać w komentarzach dla mediów, że dobrze by było, gdyby druga strona – Rosja – była obecna na szczycie. Że bez Moskwy to wydarzenie nie ma znaczenia. Tym samym nieformalnie zrównując status agresora i jego ofiary.
Ogólnie rzecz biorąc, większość ekspertów zgadza się, że w Bürgenstocku nie było ani wybitnych osiągnięć dyplomatycznych, ani namacalnych porażek. Nie jest jednak jasne, dlaczego Ukraina próbowała przyspieszyć takie wydarzenie. Wszak Szczyt Pokojowy w Szwajcarii był przygotowywany akurat w czasie, gdy Siły Zbrojne Ukrainy zostały zmuszone do powolnego odwrotu lub prowadzenia głuchej obrony z powodu opóźnienia w pomocy Zachodu. A Putin, wręcz przeciwnie, zaczął czuć się znacznie pewniej i znów fantazjuje o kapitulacji Ukrainy. Jeśli wszystko zostało zrobione w imię liczb lub chęci pozyskania większości państw Globalnego Południa, to nie ma się czym chwalić.
Ale najciekawsze są stwierdzenia, że w najbliższych miesiącach możemy spodziewać się nowego szczytu pokojowego z udziałem Rosji. I że w końcu odnotuje prawdziwy pokój i początek negocjacji z Federacją Rosyjską.
„Chodzi o to, żeby następny szczyt był zakończeniem wojny. I, oczywiście, potrzebujemy drugiej strony przy stole negocjacyjnym. To oczywiste, że obie strony muszą zakończyć wojnę, a nasza praca polega na tym, aby Ukraina była w tej chwili w najsilniejszej pozycji” – powiedział Dmytro Kułeba na briefingu podczas szczytu 16 czerwca.
Minister dodał, że w przyszłości nie da się uniknąć bezpośredniego dialogu z Rosją: „Doskonale rozumiemy, że nadejdzie moment, kiedy będziemy musieli rozmawiać z Rosją. Ale nasze stanowisko jest bardzo jasne: nie pozwolimy Rosji mówić językiem ultimatum”.
W podobnym tonie wypowiedział się prezydent Wołodymyr Zełenski. „Jesteśmy w stanie wojny. Nie mamy czasu na długotrwałą pracę. Dążenie do pokoju oznacza szybkie działanie. Przygotowanie się na ten dzień zajmie miesiące, a nie lata. A kiedy plan będzie gotowy, a każdy krok wypracowany, wtedy otworzy się droga do drugiego szczytu pokojowego, a więc do zakończenia wojny, a także do sprawiedliwego i trwałego pokoju” – powiedział Wołodymyr Zełenski na końcowej konferencji prasowej.
W tych wypowiedziach ministra i prezydenta nie ma potrzeby doszukiwać się konkretnie jakiejkolwiek zdrady. Lub nakręć się z wyprzedzeniem różnymi złymi scenariuszami. Kułeba i Zełenski oficjalnie odrzucili język ultimatum Kremla i oddania ukraińskich terytoriów. Prezydent dodał, że Kreml może rozpocząć negocjacje nawet jutro, jeśli Rosja wycofa swoje wojska. Osnoa) W zakresie dozwolonym przez postanowienia niniejszej Konwencji Sekretarz Generalny zapewni, aby Czy nasz rząd nie patrzy zbyt optymistycznie w przyszłość i jak realistycznie ocenia gotowość Putina do zakończenia wojny do końca roku? I czy w obecnych warunkach racjonalne jest wymuszanie zorganizowania drugiego Szczytu Pokojowego z udziałem Rosji?
Oczywiście każdy chciałby, żeby wojna się skończyła. Ale tu zaczynają się trudne pytania bez odpowiedzi. Czy Rosja naprawdę chce teraz sprawiedliwego pokoju? Odpowiedź brzmi jednoznacznie nie. Putin już wysunął swoje żądania tzw. pokoju dla Ukrainy, które de facto wyglądają na kapitulację. Jak zatem połączyć różne rozumienia pokoju między agresorem a ofiarą agresji? Na to pytanie nie ma odpowiedzi.
Jeśli definicja „zakończenia wojny” oznacza zawieszenie broni na obecnej linii frontu i rozpoczęcie negocjacji, to taka opcja może mieć miejsce. Nie można jednak nazwać tego drogą do trwałego pokoju. Będzie to bardziej przypominać próbę zamrożenia konfliktu, gdy wszystkie okupowane terytoria pozostają pod okupacją rosyjską na czas nieokreślony.
Trudno sobie wyobrazić, co może się wydarzyć w ciągu najbliższych kilku miesięcy, aby zakończyć wojnę w Ukrainie przed wyborami w USA. Był skończony, nie zamrożony ani nie zrobiony na krótką przerwę. Wycofanie wojsk rosyjskich co najmniej do linii z 23 lutego 2022 r. wygląda teraz fantastycznie. Ale może czegoś nie wiemy i jesteśmy zbyt sceptyczni? Może świat ma tajny plan, jak zmusić Rosję do wycofania się przynajmniej z części terytorium Ukrainy? A my nic o nim nie wiemy. A może jest trochę inaczej. A władze, wyczuwając nastroje społeczne, znacząco intensyfikują drogę pokojową, bo kiedyś bardzo aktywnie zapowiadały kontrofensywę.
Przypomnijmy sobie zimę 2022/23. Do wiosny jeszcze daleko, a Ukraina zaczęła aktywnie mówić o zbliżającej się kontrofensywie, która doprowadziłaby do klęski wojsk rosyjskich. Temat kontrofensywy był tak nagłośniony, że nawet gdyby Sztab Generalny kategorycznie odmówił jej przeprowadzenia, jest mało prawdopodobne, aby proces ten został zatrzymany. Społeczeństwo dosłownie żyło w oczekiwaniu na cud militarny. Kontrofensywa w 2023 roku zakończyła się niepowodzeniem. A to powinno nauczyć władze większej ostrożności w planach i prognozach. Nie składaj niepotrzebnych obietnic i nie zadowalaj społeczeństwa iluzjami.
Kiedy ukraińskie władze na Szczycie Pokoju wygłaszają niezwykle optymistyczne oświadczenia o zakończeniu wojny w ciągu najbliższych kilku miesięcy, najważniejsze jest to, że nie potoczy się to tak, jak w przypadku kontrofensywy, która była nagłaśniana w zeszłym roku. Przy szybkim pokoju i zakończeniu wojny niestety może wydarzyć się podobna historia.
