Wywiad rosyjskiego dyktatora Władimira Putina z odrażającym amerykańskim dziennikarzem Tuckerem Carlsonem stał się już tematem rozmów w mieście. Komunikacja, którą wielu całkiem poważnie uznało za wydarzenie roku, zamieniła się w monolog i pośmiewisko roku.
Prezydent Federacji Rosyjskiej nie powiedział zresztą niczego, co można by uznać za jakiś przekaz dla obozu przeciwnego – poza oczywiście aluzjami do możliwego ataku na Polskę. Choć trudno uwierzyć, że nawet szalony Putin chciałby wejść w bezpośredni konflikt zbrojny z NATO.
To, co miało być wywiadem, zamieniło się w klasyczny pseudohistoryczny wykład. Wykład, którego temat jest dobrze znany każdemu, kto śledził Putina w ostatnich latach, a tekst nauczył się niemal na pamięć. Chociaż było kilka niesamowitych innowacji – na przykład „kopie listów Bohdana Chmielnickiego”. Nie obyło się jednak bez starych, dobrych klasyków, takich jak „austriacki Sztab Generalny wymyślił Ukrainę”.
Dlatego głównym rezultatem pseudowywiadu Putina (podejrzewamy, że ostatniego na najbliższe lata, bo linia frontu też zdała sobie sprawę, że nie ma sensu rozmawiać z dyktatorem, a strona rosyjska raczej nie będzie zadowolona z tego, co się stało) jest to, że dyktator ostatecznie porzucił takie pojęcie jak prawo międzynarodowe.
Władimir Putin nie tylko upierał się przy jakichś rosyjskich prawach do terytorium Ukrainy (prawach oczywiście fikcyjnych, sfałszowanych lub naciąganych), ale także postanowił wybielić nazistowski reżim Adolfa Hitlera na własne potrzeby. Podobno została sprowokowana przez Polskę w 1939 r. – gdyby dobrowolnie zrezygnowała ze swojego terytorium, nie doszłoby do wojny. Czy coś ci to przypomina? To jest dokładnie rosyjski „korytarz lądowy i wodny na Krym”.
Jednak rehabilitacja nazizmu, za którą rosyjski dyktator powinien otrzymać karę więzienia zgodnie z wymyślonym przez siebie prawem, nie jest w tej historii najważniejsza. Fakt, że Kreml od dłuższego czasu pewnie korzysta z osiągnięć III Rzeszy, nie jest taką wiadomością. Weźmy na przykład obecne „ostateczne rozwiązanie kwestii ukraińskiej”, którego plan został opublikowany w oficjalnej prasie rosyjskiej w 2022 r. (artykuł nosi tytuł „Co Rosja powinna zrobić z Ukrainą”, został zamieszczony na stronie internetowej RIA Novosti), a rosyjscy propagandyści wciąż nieoficjalnie się o tym powołują. Czyż nie jest to życzenie nowego Holokaustu?!
Ale, znowu, nie to jest najważniejsze w strumieniu świadomości, który według psychologów, z którymi rozmawialiśmy, już nie tylko podpowiada, ale krzyczy o, delikatnie mówiąc, zaburzeniach psychicznych u rosyjskiego dyktatora. Swoimi roszczeniami do Ukrainy, rzekomo opartymi na faktach historycznych, a w rzeczywistości tylko na pseudohistorycznych fikcjach, Putin otworzył prawdziwą puszkę Pandory. I tu można go porównać z innym idolem konserwatywnej rosyjskiej opinii publicznej, sekretarzem generalnym KC KPZR Leonidem Breżniewem. Co więcej, porównanie to nie będzie korzystne dla tyrana, który wciąż żyje.
Latem 1975 r. w Helsinkach w Finlandii odbyła się wielka konferencja na temat bezpieczeństwa i współpracy w Europie. Jednym z kluczowych rezultatów była sekcja prawa międzynarodowego Aktu Końcowego tej Konferencji. Dział ten dotyczył zasady nienaruszalności granic i integralności terytorialnej państw. A Związek Radziecki, na czele którego stał wówczas stary Breżniew, podpisał ten akt. Podpisał ją i przestrzegał jej przepisów do końca jej istnienia. Być może dlatego Afganistan nigdy nie stał się XVI republiką ZSRR (choć trudno w to teraz uwierzyć, ale kto uwierzył „Tygodnikowi Ukraińskiemu”, który w sierpniu 2008 roku pisał, że „Ukraina jest następna”?).
A Rosja pogwałciła tę zasadę. I tak usilnie upiera się, że ma prawo nadal ją łamać (nie bez powodu mówiono tę fikcję, że „Polska sprowokowała Niemcy”) – czego nie usłyszała, gdy ta gra zaczęła się toczyć przeciwko niej.
Na przykład w Chinach po wywiadzie Putina z Carlsonem zaczęły pojawiać się stwierdzenia, że skoro rosyjski przywódca postanowił tłumaczyć swoją agresję podręcznikami do historii, a nie prawem międzynarodowym, to dlaczego nie odebrać Rosji terytoriów, które do niego należą. Na przykład Daleki Wschód z Władywostokiem.
Oczywiście te wypowiedzi nie padły z ust urzędników – w komunistycznych Chinach takie rzeczy są na ogół traktowane bardzo, bardzo ostrożnie (tak, fenomen „kanału Miedwiediewa na Telegramie” jest tam w zasadzie niemożliwy). Ale poziom Zichena Wanga, byłego pracownika agencji informacyjnej Xinhua, a obecnie specjalisty w think tanku Center for China and Globalization, również nie jest wielkim problemem.
Dołączył do niego amerykański aktor chińskiego pochodzenia Robert Wu, który wprost stwierdził, że Federacja Rosyjska powinna zwrócić Władywostok Chińskiej Republice Ludowej. A to tylko ci, którzy wygłosili ideę, która faktycznie krąży w globalnej przestrzeni informacyjnej od dawna. I te niewłaściweNa przykład w przypadku Dalekiego Wschodu należy zauważyć, że Daleki Wschód jest członkiem Dalekiego Wschodu. I na przykład o starożytnym pruskim mieście Królewiec, które zostało przemianowane i zbezczeszczone przez radzieckich Rosjan, którzy zamienili je w typowe rosyjskie wysypisko śmieci o nazwie Kaliningrad.
A także o tym samym wysypisku śmieci o nazwie Wyborg, które kiedyś było dobrze prosperującym fińskim miastem Viipuri. A także o mieście Orenburg, które swego czasu było stolicą Kirgiskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (dzisiejszy Kazachstan). Dlaczego nie zwrócić tego terytorium Kazachom, którzy, nawiasem mówiąc, nadal mieszkają we wschodniej części regionu orenburskiego? A to natychmiast doprowadzi do powstania granicy między Kazachstanem a Baszkortostanem, który nadal jest częścią Federacji Rosyjskiej. (I ogólnie rzecz biorąc, otworzy drogę lądową poza Rosję dla sześciu republik Idel-Uralu).
I oczywiście nie sposób nie wspomnieć o Słobożańszczyźnie Wschodniej, Starodubszczynie i Kubaniu, do których Ukraina może rościć sobie pretensje zgodnie z logiką Putina. I to dotyczy tylko samej Rosji. Wyobraźmy sobie, co by się stało na świecie, gdyby zgodnie z zasadą Putina zniesiono rządy prawa międzynarodowego na rzecz historycznych kaprysów. Dążenie Wenezueli do zajęcia części Gujany wydaje nam się zaledwie wstępem do chaosu, w którym pogrąży się świat.
Ale na świecie, na szczęście, prawo międzynarodowe nadal ma swój wpływ. I ani Węgry nie będą miały pretensji do Słowacji, ani Niemcy do Czech, ani do Francji, ani Austria do Włoch. Ale prędzej czy później pojawią się roszczenia wobec Rosji. Ze względów czysto praktycznych – ponieważ, jak pokazała obecna wojna z Ukrainą, jedną z głównych, jeśli nie główną przewagą agresora była wielkość kraju. Oznacza to, że gdyby Rosja była współmierna do Ukrainy pod względem liczby ludności, wojna zakończyłaby się naturalnie. Putin nie miałby z kim walczyć. Nadal zatrudnia Nepalczyków i Somalijczyków. Co by było, gdyby Rosja nie była państwem 140-milionowym, ale 35-40-milionowym?
A potem, kiedy społeczność międzynarodowa (przynajmniej jej demokratyczna część) dojdzie do prostego i logicznego wniosku, że Rosja nie musi istnieć w swoich obecnych granicach, ponieważ w tych granicach zawsze, nawet po chwilowym superliberalnym rewrocie, takim jak lata 90., będzie zagrożeniem dla swoich sąsiadów, Europy i całej planety, Rosjanom może przypomnieć się retoryka Putina.
Jednak samego Putina nie będzie już na tym świecie. Dlatego wszyscy inni będą musieli odpowiedzieć za jego logikę. I w ich najlepszym interesie jest jak najszybsze zrozumienie tego. Chociaż, jak pokazuje praktyka, Rosjanie są gotowi na każdy rozwój wydarzeń – byle nie włączać zdrowego rozsądku i krytycznego myślenia. Co doskonale ilustruje sposób myślenia ich lidera, zademonstrowany w wywiadzie z Tuckerem Carlsonem. Wywiad, o którym nawet dziennikarz gotowy na spotkanie z dyktatorem powiedział: „Rok zajmuje mi zrozumienie, co to do było”.
