„Mężczyzna czekał na minibusa, przedstawiciele TCC wsadzili go do swojego autobusu, wieczorem był już na poligonie”. „Od 15 miesięcy czekam na zaświadczenie o okolicznościach urazu”. „Dron został zestrzelony i spadł w szarej strefie, chłopakom powiedziano, żeby nie wracali bez drona”. „Za to, że poszli się umyć samochodem służbowym, zabrali im całe jedzenie – za karę, ale we wsi był sklep, więc się nie zgubili”.
To tylko kilka prawdziwych historii żołnierzy służących w Siłach Zbrojnych Ukrainy i ich bliskich. Nie każdy w takiej sytuacji wie, co mu się należy i jak się zabezpieczyć. Nie każdy ma na to ochotę i siłę. Ale wojskowi powinni wiedzieć, że mają nie tylko obowiązki, ale także prawa chronione przez ukraińskie prawo.
Wraz z prawnikiem Rusłanem Rużyckim opowiada nam o najważniejszych, a także o tym, jak bronić swoich praw w Siłach Zbrojnych Ukrainy i gdzie zwrócić się o pomoc prawną w przypadku ich naruszenia.
Pakowanie się do autobusu to przestępstwo
Historie o tym, że przedstawiciele TCC zabierają mężczyzn prosto z ulicy, nie są rzadkością. Ale niewiele osób wie, jak temu zapobiec. I czy byłoby to moralnie słuszne? Może się z tym pogodzić?
Zawiadomienie o konieczności stawiennictwa w TCC następuje poprzez doręczenie wezwań, o czym mowa w art. 10 ust. 1 lit. a). 22 Ustawy Ukrainy „O przygotowaniu mobilizacji i mobilizacji”. Nieco inna procedura dotyczy rezerwistów, którzy są zapisani do wojskowej rezerwy operacyjnej pierwszej tury.
„Zatrzymanie mężczyzn na ulicy nosi znamiona przestępstwa, za które odpowiedzialność przewidziana jest w art. 146 Kodeksu Karnego Ukrainy (Bezprawne pozbawienie wolności lub porwanie). W przyszłości wszelkie działania pracowników TCC również będą nielegalne” – wyjaśnia Rusłan Różycki.
Takie przypadki należy niezwłocznie zgłaszać na linię „102” i nagrywać kamerą wideo lub prosić o to inne osoby. Warto również zwrócić uwagę na to, czy w pobliżu znajdują się zewnętrzne kamery CCTV.
„W przypadku przymusowego zajęcia i przymusowego dostarczenia na badania lekarskie osoba znajduje się w trudnej sytuacji. Zostaje pozbawiona możliwości przygotowania, zabrania wszystkich dokumentów medycznych, które uzna za niezbędne. W tym miejscu ważna jest interakcja między prawnikiem a krewnymi danej osoby” – mówi Rusłan Różycki.
To, czy podpisać wezwanie, czy nie, jest osobistą decyzją każdego z nas. Jeśli pracownicy KCKO prawidłowo go przekażą i odnotują fakt odmowy złożenia podpisu przez daną osobę, nie ma to na nic wpływu – osoba ta zostanie uznana za powiadomioną o konieczności przybycia na wezwanie.
Miejsce służby jest określone potrzebami Sił Zbrojnych Ukrainy
Często słyszy się, że dana osoba ma prawo do odbycia służby wojskowej w nabytej przez siebie specjalności wojskowej. Jeszcze lepiej, wykorzystaj swoje talenty z cywilnego życia w wojsku. Ale w obecnych warunkach zasady są podyktowane potrzebą frontu.
Rzeczywiście, w pkt 83 Regulaminu służby wojskowej obywateli Ukrainy w Siłach Zbrojnych Ukrainy wskazano, że „Personel wojskowy jest powoływany na stanowiska i awansowany w swojej głównej lub pokrewnej specjalności, z uwzględnieniem doświadczenia służbowego, poziomu kompetencji zawodowych, cech osobistych i osiągnięć oraz zgodności z charakterystyką stanowisk określoną przez Ministerstwo Obrony. W przypadku, gdy zachodzi potrzeba powołania personelu wojskowego na stanowiska w nowej specjalności, jego powołanie na te stanowiska musi być poprzedzone odpowiednim szkoleniem (przekwalifikowaniem)”.
Ale aby uzupełnić Siły Zbrojne Ukrainy w specjalnym okresie, personel wojskowy może zostać powołany na stanowiska przewidziane przez personel wojenny, w nowej specjalności, biorąc pod uwagę zdobyte doświadczenie.
„Dlatego, jeśli zachodzi potrzeba uzupełnienia określonej jednostki wojskowej, nie zawsze można brać pod uwagę chęć wojskowego do służby w określonej specjalności wojskowej. Ale w każdym razie może skontaktować się z dowódcą jednostki za pośrednictwem swojego bezpośredniego przełożonego” – wyjaśnia Rusłan Różycki.
Jeśli czegoś brakuje, musisz to zgłosić
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii w Siłach Zbrojnych Ukrainy jest dostarczanie żołnierzy. Niektóre jednostki mają wszystko i trochę więcej, podczas gdy inne proszą ochotników nawet o podstawowe rzeczy.
„Zaopatrzenie wojska jest regulowane przez szereg instrukcji. Jeśli żołnierz uważa, że nie otrzymał należnego mu wsparcia lub ma problemy, które wymagają rozwiązania, musi skontaktować się ze swoim bezpośrednim przełożonym. A jeśli nie może go rozwiązać, pójdzie do następnego bezpośredniego przełożonego” – mówi Rusłan Różycki.
Dotyczy to materialnych, żywnościowych, medycznych itp. Jeśli chodzi o rekompensatę za podnajem mieszkania, w tym celu należy uzyskać dokumenty potwierdzające i napisać odwołanie do zarządu.
Żołnierz jednej z brygad powietrznodesantowych Sił Zbrojnych Ukrainy, Artem, uważa, że słabe zaopatrzeniea) W zakresie dozwolonym przez postanowienia niniejszej Konwencji, Sekretarz Generalny Ale jednocześnie, jak mówi, kiedy człowiek jest na „zero”, to nie jest czas na obronę swoich praw, bo nie ma na to czasu: „Kup sobie kask, żeby jutro cię nie pochowano, bo szef nie zadbał o twoje potrzeby”.
Wracać czy nie wracać?
Oddanie lub porzucenie środków prowadzenia wojny wrogowi podlega odpowiedzialności karnej. Dlatego decyzja o zwrocie zagubionego drona musi być podjęta w zależności od okoliczności.
„Nie wolno nam zapominać, że dowódca jest zobowiązany do zapewnienia wykonania rozkazu. Dlatego, jeśli wykonanie rozkazu jest obiektywnie niemożliwe, żołnierz musi zgłosić to dowódcy i poinformować o przyczynach, które uniemożliwiają wykonanie rozkazu lub zaproponować inną opcję jego wykonania” – wyjaśnia Rusłan Różycki.
Jawna odmowa wykonania nakazu może zawierać znamiona przestępstwa, za które odpowiedzialność przewidziano w art. 10 ust. 1 lit. a). 402 Kodeksu Karnego Ukrainy (nieposłuszeństwo). Jeśli wojsko po prostu nie zastosuje się do rozkazu, nie wyrażając otwartego sprzeciwu, to jest to regulowane przez art. 100 ust. 1 lit. a) RODO. 403 Kodeksu Karnego Ukrainy (Niezastosowanie się do nakazu).
„Za rozkazem może kryć się plan dowódcy, o którym żołnierz nie wie. Dlatego niezastosowanie się do tego rozkazu może zagrozić jego towarzyszom, którzy na niego liczą. Może to prowadzić do dodatkowych ofiar wśród ludzi i broni” – dodaje prawnik.
Jeśli przez miesiąc nie ma certyfikatu, musisz działać
Każde sformułowanie okoliczności powstania szkody (rany) w uchwale RPP ma znaczenie dla dalszych wypłat pieniężnych. Nie włączaj alarmu, jeśli wymagany certyfikat nie został wydany natychmiast.
„Oficjalne śledztwo może być w toku. Odbywa się on na określony czas i może zostać przedłużony decyzją osoby, która go wyznaczyła. Jeśli miesiąc po kontuzji nie ma rezultatu, warto zająć się tą kwestią – radzi prawnik.
Ważne jest również, aby w tej sprawie pozyskać wsparcie swojego bezpośredniego dowódcy.
Osoba spoza stanu
Wojsko często skarży się na wycofanie się ze stanu, które pozostawia wojsko do dyspozycji jednostki, ale obcina mu wypłaty. Ale jest to konieczne, aby uzupełnić straty sanitarne jednostki.
„Nie da się powołać dwóch osób na to samo stanowisko, dlatego to robią. Jeśli chodzi o wsparcie finansowe, to wszystko jest indywidualne i trzeba mieć do czynienia ze specjalistą – mówi prawnik.
Czy żołnierz ma wpływ na dowódcę?
„Jeśli dowódca jest dobry i dba o swoich ludzi, wszystko będzie dobrze. Jeśli przychodzisz z tyłu i martwisz się tylko o siebie, to lepiej nie wsiadać do takiej jednostki, bo będziesz dowodzony z odległości 50 km bez znajomości sytuacji – mówi spadochroniarz Artem, który od 2014 roku służy jako ochotnik.
Decyzje, działania i rozkazy bezpośredniego przełożonego, mówi Rusłan Różycki, można odwołać do następnego bezpośredniego przełożonego, dalej – powyżej.
„Ale w praktyce te skargi nie zawsze są mile widziane. Dlatego powinieneś najpierw spróbować przedstawić swoją pozycję „złemu” szefowi. Krytyka musi być dobrze uzasadniona. Nie wykluczajcie, że dowódca wyciągnie wnioski i zaakceptuje Wasze stanowisko. Szacunkiem cieszą się zwykle ci, którzy mówią o problemie bezpośrednio do ich oczu i próbują go rozwiązać z osobą, z którą się pojawił, zamiast narzekać” – powiedział prawnik.
O żywotności
Służba w Siłach Zbrojnych Ukrainy na czas nieokreślony to jedna z najbardziej bolesnych kwestii dla wojskowych i ich bliskich. To także „odstrasza” potencjalny personel wojskowy, ponieważ nikt nie chce być „zniewolony”.
O ile jednak w Ukrainie nie zmieniło się ustawodawstwo dotyczące okresu służby, o tyle wojskowi służą w stanie wojennym „do czasu zaistnienia okoliczności uprawniających do zwolnienia”.
Krótko mówiąc, takie podstawy to:
- maksymalny wiek służby (60 lat dla młodszych i starszych oficerów, 65 lat dla wyższych oficerów);
- stan zdrowia (wniosek w tej sprawie wyciąga RPP);
- wychowywanie dziecka niepełnosprawnego lub ciężko chorego;
- konieczność stałej opieki nad chorymi małżonkami, dziećmi, rodzicami – własnymi lub współmałżonka (do potwierdzenia wymagane są zaświadczenia);
- niepełnosprawność grupy I lub II u żony/męża, rodziców, rodziców żony/męża;
- opieka nad osobą uznaną przez sąd za ubezwłasnowolnioną;
- samodzielne wychowanie małoletniego dziecka;
- alimenty na troje lub więcej małoletnich dzieci;
- itd.
Gdzie udać się po pomoc prawną?
Prawnicy i prawnicy, którzy sami mają doświadczenie w służbie wojskowej i znają jej specyfikę, mogą najlepiej pomóc wojsku – uważa Rusłan Różycki. Ponadto, jego zdaniem, najpierw należy spróbować rozwiązać problem z bezpośrednim przełożonym lub skontaktować się z dowództwem operacyjnym, które jest odpowiedzialne zaJednostka wojskowa jest w porządku.
Oto więcej zasobów dotyczących pomocy prawnej dla wojska:
- Infolinia Ministerstwa Obrony Narodowej – 0 800 500 442;
- Wojskowa Służba Porządkowa – 044 454 73 08;
- Państwowe Biuro Śledcze (w przypadku przestępstwa przeciwko wojskowemu) – 044 300 27 07;
- Sztab Generalny – 0 800 50 04 10;
- Nawigator prawny;
- Legalna setka.
Każde życie jest tak samo cenne
Jesli ktos chce powiedziec, ze wojsko „Wiedzieliśmy, w co się pakujemy” i „To jest wojna, a oni są żołnierzami”, warto wspomnieć o Konstytucji Ukrainy, która nie rozróżnia życia cywilów i wojskowych: „Każdy człowiek ma niezbywalne prawo do życia. Nikt nie może być samowolnie pozbawiony życia. Obowiązkiem państwa jest ochrona życia ludzkiego”.
