„A co, jeśli Putin wygra? Sojusznicy USA obawiają się porażki, ponieważ pomoc dla Ukrainy jest zakłócona” – agencja informacyjna opublikowała w tym tygodniu artykuł o tak szokującym tytule Bloomberg powiedział:. Tekst ten wpędził wielu Ukraińców nie tylko w pesymizm, ale nawet w depresję. Wielu wykrzykiwało w stylu Tymoszenko: „Wszystko jest prapałą!”. Rzeczywiście, wypowiedzi o nawet hipotetycznej perspektywie zwycięstwa Putina w Ukrainie nie wnoszą dobrego nastroju.
Chociaż byli tacy (a ja jestem do nich), którzy z wielkim entuzjazmem przyjęli ten i inne ostrzegawcze teksty w prasie zachodniej. Mówią, że nasi sojusznicy w końcu pomyśleli o tym scenariuszu. Opcja jest całkiem realna, jeśli Bruksela i Waszyngton nie będą dalej drapać się po głowach, jeśli będą prowadzić międzypartyjne spory wokół budżetu, jeśli nie odpychą w swoich szeregach marginalnych promoskiewskich popleczników.
Powiem szczerze, że rok temu byłem trochę zaślepiony naszymi sukcesami – wielkimi zwycięstwami na froncie i zwycięstwami dyplomatycznymi w kontekście wzmacniania pomocy wojskowej. Wydawać by się mogło, że wszystko się ułożyło, Zachód nie bawi się już z nami i Rosją w kotka i myszkę, ale wyraźnie broni ukraińskich i jednocześnie własnych interesów. Oznacza to, że postawił sobie za cel nie niepokonanie Ukrainy, ale jej zwycięstwo nad groźnym, agresywnym przeciwnikiem.
Stany Zjednoczone, Unia Europejska, Wielka Brytania, Australia, Japonia i wszystkie inne demokracje powinny polegać na przetrwaniu porządku światowego. Tak, aby globalna architektura bezpieczeństwa nie została podważona przez jednego pariasa, który zerwał łańcuch. Oczywiste jest, że nawet jeśli Ukraina nie przegra, ale Rosja zachowa pod swoją okupacją przynajmniej centymetr zajętej ukraińskiej ziemi, nie będzie można mówić o zwycięstwie porządku światowego nad chaosem. Ponieważ fundamentalna norma globalnego systemu bezpieczeństwa zostanie naruszona. Tym samym terrorystyczny reżim Putina pokonał światowych gigantów, których potencjał gospodarczy jest wielokrotnie większy niż rosyjski. Oznacza to, że Moskwa narzuciła swoją wolę, swoje reguły gry Brukseli, Waszyngtonowi, Londynowi itd. Putin mógł się tradycyjnie pochwalić: „My, Rosjanie, jesteśmy najlepszymi szachistami!”.
Jeszcze rok temu wydawało się, że kolektywny Zachód nie da żadnego powodu, by pocieszać stałych bywalców Kremla. Na spotkaniach w formacie Ramstein słychać było dość trzeźwe przemówienia, a Ukrainie obiecywano „kochany błękit”. Czołgi, działa, systemy obrony powietrznej, samoloty, pociski. Wszystko dla przodu, wszystko dla zwycięstwa.
Nawet w Moskwie początkowo się przestraszyli i zaczęli przeklinać nadchodzącą ukraińską ofensywę, która miała diametralnie odwrócić sytuację w wojnie. Wkrótce jednak uspokoili się, bo zobaczyli, że jak mówi przysłowie, obietnica nie oznacza ślubu.
Rzeczywistość z pomocą wojskową okazała się znacznie bardziej prozaiczna, wszystko było dostarczane w mniejszych ilościach, z opóźnieniami, które stały się fatalne dla Armii Obronnej Ukrainy, bo dały Rosjanom możliwość dobrego przygotowania się do naszej ofensywy. Sytuację ogromnie podsycały też ukraińskie kanały propagandowe. Weźmy Melitopol, Berdiańsk, Mariupol, wyzwolijmy Krym. Ofensywa z wielkimi intencjami zakończyła się sromotną porażką. Nie udało się nawet dotrzeć do Tokmaku.
Głównym problemem jest brak wsparcia lotniczego dla operacji ofensywnej na lądzie. Bez przewagi lub przynajmniej parytetu w powietrzu po prostu nie było szans na przebicie się przez trzy gęste linie obrony wroga. A o tym doskonale wiedzieli generałowie NATO, którzy teraz krytykują taktykę głównodowodzącego Wałerija Załużnego, że rzekomo nie rzucił wszystkich swoich sił w kierunku przełomu. Choć jasne jest, że gdyby się poddał, popełniłby niepowetowany błąd – całkowicie zniszczyłby cały potencjał militarny Sił Zbrojnych Ukrainy. A wtedy byłoby tylko kwestią czasu, kiedy rosyjscy okupanci zepchną bezbronną armię ukraińską z powrotem nad Dniepr, a nawet dalej.
Owszem, nie udało nam się w operacji lądowej, ale nie możemy powiedzieć, że ten rok był daremny w zdobywaniu przewagi strategicznej. Za pomocą rakiet dalekiego zasięgu i bezzałogowców ukraińskiemu wojsku udało się zniszczyć wiele rosyjskich samolotów i śmigłowców. Z pomocą dronów morskich faktycznie wyzwoliliśmy zachodnią część Morza Czarnego od Rosjan, kierując okręty agresora aż do Noworosyjska. Tym samym udało się nawet otworzyć korytarz handlowy dla statków cywilnych z ukraińskich portów. Nie obyło się więc bez sukcesów, i to znacznych.
Jaki jest więc powód pesymizmu? Po pierwsze, Zachód jest zmęczony wojną w Ukrainie, mimo zapewnień, że zmęczenia nie ma. Najbardziej jaskrawym tego przejawem jest niezdolność Kongresu USA i Rady UE do przegłosowania pomocy dla Ukrainy w wysokości 111 mld dolarów. Jest mało prawdopodobne, aby politycy po obu stronach Atlantyku zmienili swoje stanowisko i nie chcą już zwycięstwa Ukrainy. Rolę odegrały tu raczej inne czynniki. Domyślam się, jakie było ich ogólne rozumowanie. Mówią, że armii ukraińskiej bardzo trudno jest iść do przodu (no cóż, bez obietnicZadanie wyzwolenia Krymu i dotarcia do granic z 2013 roku okazało się niemal niemożliwe. W końcu powrót do granic z 2021 roku nie wygląda w tej chwili zbyt realistycznie. Jednak ukraińscy żołnierze są dość dobrze okopani na obecnych granicach, agresor praktycznie nie ma wstępu do kraju. Może więc powinniśmy naprawić ten status quo? Tak, byłoby to trochę sprzeczne z naszymi zasadami nienaruszalności granic. Ale po prostu nie uznamy terytoriów zaanektowanych przez Rosję, jak w przypadku Abchazji, Osetii Południowej, Naddniestrza czy Krymu. Sprzeciwimy się temu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ i zaproponujemy kolejną rezolucję potępiającą agresywne działania reżimu Putina. W ten sposób konflikt prawny zostanie usunięty. Niech Ukraina zdobędzie przyczółek na obecnych liniach obrony, zbuduje okopy, ziemianki, twierdze, aby wzmocnić swój potencjał obronny. Będziemy nadal pomagać, ale w znacznie mniejszych ilościach, ponieważ obrona to nie atak, koszty wojskowo-techniczne są znacznie niższe.
To oczywiście spekuluję, zakładając najgorsze. Do tej pory żaden z szanowanych zachodnich polityków nie wypowiadał się w tak publiczny sposób. Wystarczy jednak spojrzeć na nowe zdanie amerykańskiego prezydenta Joe Bidena o pomaganiu Ukrainie „tak długo, jak możemy”. Chociaż wcześniej wychodził z jego ust „tak długo, jak trzeba”.
Wróćmy jednak do artykułu Bloomberga. I nie chodzi tylko o hipotetyczne zwycięstwo Putina w Ukrainie, ale – co znacznie ważniejsze – o konsekwencjach takiego zwycięstwa. Konsekwencje są geopolityczne, związane z bezpieczeństwem, finansami i reputacją. Autorzy artykułu uważają, że konsekwencje zwycięstwa Rosji będą odczuwalne na całym świecie. Sięgną one znacznie głębiej niż bezładne wycofanie wojsk amerykańskich z Afganistanu w 2021 roku. I to bez uwzględnienia faktu, że Donald Trump może wygrać przyszłoroczne wybory prezydenckie i spełnić swoje publiczne obietnice wycofania się z głównych sojuszy, w tym NATO, i zawarcia porozumienia z Putinem w sprawie Ukrainy.
Ponadto zwycięstwo Rosji sprowokuje napływ ukraińskich uchodźców, którzy oczywiście trafią do krajów Unii Europejskiej. To ogromnie zwiększy presję na usługi socjalne w Niemczech, Francji, Polsce, Czechach itp. Napięcia między członkami Unii Europejskiej gwałtownie wzrosną z powodu kłótni o kwoty przyjmowania uchodźców. W tych krajach coraz większą popularnością będą zyskiwać prawicowe partie populistyczne, które promują ksenofobię.
Jednocześnie, zdaniem autorów artykułu, ukraińskie wojsko może przejść na taktykę partyzancką. Oznacza to, że walki będą kontynuowane, choć na mniej intensywnym poziomie, utrzymując niestabilność na wschodniej granicy UE.
Ale najważniejsze jest to, że rosyjskie siły zbrojne będą blisko granic państw członkowskich NATO – Polski, Słowacji, Węgier i Rumunii. Państwa bałtyckie – Litwa, Łotwa i Estonia – będą bezpośrednio zagrożone inwazją. Rosja będzie w miarę możliwości rozszerzać swoją obecność na Morzu Czarnym. Wszystko to zmusi Sojusz Północnoatlantycki do znacznego zwiększenia wydatków na obronność w celu stworzenia wiarygodnego czynnika odstraszającego.
Ale przestańcie malować te ponure obrazy niepożądanej przyszłości. Mamy nadzieję, że zachodni decydenci wkrótce zdadzą sobie sprawę nie tylko z błędu, ale i z katastrofalnego charakteru strategii połowicznych kroków w pomocy Ukrainie. Katastrofalne dla całego cywilizowanego świata.
