Pomimo tego, że Irlandia jest dość oddalona geograficznie od Ukrainy i nie jest tanim krajem do życia, wielu Ukraińców znalazło tu schronienie. Przed rosyjską inwazją w Ukrainę w Irlandii mieszkało 3-4 tys. Ukraińców, a po 24 lutego 2022 r. Irlandzki egzaminatorDo Irlandii przyjechało ok. 85 tys. kolejnych obywateli Ukrainy. Sprzyjał temu w szczególności fakt, że od 25 lutego 2022 r. Irlandia zniosła wizy dla Ukraińców i zaoferowała wsparcie dla uchodźców.
Wojna zmieniła życie nie tylko tych, którzy uciekli z Ukrainy i w niektórych miejscach zostali zmuszeni do rozpoczęcia życia od nowa. Życie ukraińskiej diaspory, która ukształtowała się w Irlandii w ciągu ostatnich 20 lat, również zostało przeformatowane z kultury i tradycji wspierających na pomoc tym, którzy przybyli do Irlandii lub pozostali w Ukrainie.
Oto jak największe organizacje charytatywne Ukraińców w Irlandii jednoczą się dla dobra Ukrainy.
Bezpłatna „Paljanica”
Ruslan Mocharsky mieszka w Dublinie od ponad 20 lat. Przeprowadził się tu w 2000 roku, kiedy rozpoczęła się aktywna emigracja Ukraińców do Irlandii. W tym czasie ludzie przyjeżdżali tu do pracy w zawodach niewymagających kwalifikacji – w budownictwie, gospodarstwach rolnych, przedsiębiorstwach zaopatrzeniowych. Rusłan Moczarski mieszkał w Iwano-Frankiwsku, następnie przeniósł się do Londynu, a później zamieszkał z żoną w Dublinie, gdzie istniały lojalne warunki uzyskania obywatelstwa.
Po kilku latach pracy poza swoim zawodem Rusłan otworzył własną mobilną kawiarnię, a w 2009 roku wraz z partnerem biznesowym zorganizował pracę kawiarni Sztuka kawy. Teraz kawiarnia ma całą sieć w całej Irlandii.
Na początku, jak mówi Rusłan Mocharski, nie był członkiem organizacji ukraińskiej diaspory, ale po rozpoczęciu inwazji na pełną skalę zmienił przeznaczenie swojej pracy. Najpierw stworzył koncepcję ośrodków charytatywnych „Palyanycia”, w których Ukraińcy uciekający przed wojną do Irlandii mogliby otrzymać darmową żywność.
„Kiedy wybuchła wojna w Ukrainie, postanowiłem bezpłatnie rozdać resztki produktów, które nie są używane w naszych kawiarniach, osobom wewnętrznie przesiedlonym. Potem stworzyłem koncepcję Ośrodki charytatywne „Palyanytsia”. Później dołączyli do nich Irlandczycy, którzy dostarczali żywność, a nawet gotowe posiłki – mówi Rusłan Moczarski.
Aby sformalizować centrum charytatywne, Rusłan Mocharski zwrócił się do Stowarzyszenia Ukraińców w Irlandii, która powstała w 2008 roku wokół szkółki niedzielnej i jest uważana za najstarszą organizację ukraińskiej diaspory. Przed wojną Stowarzyszenie zajmowało się głównie projektami kulturalnymi i edukacyjnymi, ale po 24 lutego skupiło się na pomocy humanitarnej dla Ukrainy.
„Jeden z irlandzkich szefów kuchni porozumiał się z lokalnymi restauracjami w sprawie dostaw jedzenia i otrzymywaliśmy 70-80 porcji dziennie, które ukraińscy uchodźcy mogli zabrać za darmo. Na początku wojny Palyanycia obsługiwała 500-600 osób dziennie” – mówi Rusłan Moczarski.
Oprócz gotowej żywności i żywności ośrodek charytatywny dostarczał inną pomoc humanitarną – odzież, artykuły gospodarstwa domowego i higieniczne, leki itp. Z biegiem czasu zapotrzebowanie na taką sieć zmalało, a obecnie w Irlandii są tylko dwa oddziały ośrodków charytatywnych Palyanytsia, które stały się miejscem komunikacji dla mieszkających tu Ukraińców.
Od worków do palet
W ciągu półtora roku praca wolontariuszy została przeorientowana z pomocy przesiedleńcom na pomoc tym, którzy pozostali w Ukrainie. Według Rusłana Mocharskiego, Związkowi Ukraińców w Irlandii udało się wynająć za darmo na pięć lat lokal w centrum Dublina, który został przekształcony w centrum logistyczne – pomoc w sortowaniu dla Ukraińców. Sam przedsiębiorca kierował kierunkiem humanitarnym Stowarzyszenia Ukraińców w Irlandii.
„To oficjalnie największy budynek, w którym koncentruje się pomoc dla Ukraińców w Irlandii. Jego powierzchnia wynosi 5500 tysięcy metrów kwadratowych. m2, dzięki czemu współpracują z nami różne organizacje, a dziennie możemy wysłać w Ukrainę nawet trzy ciężarówki z pomocą humanitarną. Jeśli wcześniej przyjmowaliśmy pomoc w workach i skrzyniach, teraz są to całe palety. Teraz mamy kluczyki do nowego wozu strażackiego, który również przekażemy Ukrainie – dodaje Rusłan Mocharski.
Wolontariusze w Dublinie są odpowiedzialni za zbiórkę pomocy i logistykę do Przemyśla. Ponadto za transport pomocy humanitarnej odpowiada organizacja pozarządowa – najpierw do Lwowa, a następnie do Browarów Gurtom. Pomoc humanitarna i medyczna przekazywana jest głównie Ukrainie. Na przykład we współpracy z Health Service Executive (lokalną Służbą Zdrowia), w ramach projektu Medical Help Ukraine, który zrzeszał ukraińskich lekarzy pracujących w Irlandii, wolontariusze zbierali datki na zakup sprzętu medycznego.oraz sprzęt chirurgiczny i karetki pogotowia dla Ukrainy. Wśród nich jest 37 karetek pogotowia, respiratory, urządzenia do sal operacyjnych, apteczki itp.
Ponadto Stowarzyszenie pomaga w pozyskiwaniu środków na zakup samochodów i sprzętu medycznego na front. Wiele leków, które są gromadzone przez wolontariuszy z Irlandii, jest wycofanych z produkcji, ale odpowiednie leki są od Health Service Executive, z którym Stowarzyszenie Ukraińców w Irlandii ma oficjalną umowę.
Rusłan Moczarski podkreśla, że z powodu wojny wielu Irlandczyków od pierwszego dnia rosyjskiej inwazji aktywnie korzysta z pomocy.
„Irlandczycy są podobni do naszych ludzi – są bardzo ufni, bardzo nam pomagają. Poznałem wielu Ukraińców, którzy tak jak ja mieszkają tu od około 20 lat, bezpośrednio w magazynie w czasie wojny. Wszyscy jesteśmy zjednoczeni” – podsumowuje Rusłan Moczarski.
„Irlandczycy bardzo dobrze rozumieją kontekst historyczny”
Inną oficjalną i największą charytatywną organizacją publiczną w Irlandii, która pomaga Ukrainie, jest Akcja Ukraińska w Irlandii. Organizacja zrzesza Ukraińców w całej Irlandii i powstała w maju 2022 roku w odpowiedzi na rosyjską inwazję w Ukrainę. Organizacja pozarządowa składa się z 50 wolontariuszy z doświadczeniem w różnych dziedzinach – edukacji, kulturze, biznesie, IT, projektowaniu, mediach, bezpieczeństwie cywilnym itp. Uczestnicy Akcji Ukraińskiej w Irlandii rozpoczęli od akcji ulicznych na rzecz Ukrainy, przeprowadzili ankietę na temat potrzeb uchodźców i protestowali przed biurami firm, które nie opuściły rosyjskiego rynku.
Na czele Akcji Ukraińskiej w Irlandii stoi Jelizawieta Karamushka, która około 10 lat temu przeprowadziła się z Kijowa do Dublina. W pierwszych dniach inwazji stała się aktywną uczestniczką protestów ulicznych i akcji na rzecz Ukrainy, a także pomagała uchodźcom zintegrować się z życiem w Irlandii.
Mówi, że Ukraińcy w Dublinie zaczęli brać udział w proukraińskich wiecach na dwa tygodnie przed inwazją na pełną skalę, ponieważ napięcie między Ukrainą a Rosją było już wyraźnie odczuwalne w Europie. Według niej od pierwszych dni wielkiej wojny Irlandczycy bardzo wspierali Ukrainę ze względu na podobieństwo kontekstów historycznych.
„Mają prawie całkowitą zbieżność tego, co Wielka Brytania zrobiła im w tym samym czasie, z naszą sytuacją, więc nie musieli się tłumaczyć, co się z nami dzieje. Od ponad 600 lat walczą o swoją niepodległość i język i dobrze rozumieją kontekst historyczny” – powiedziała wolontariuszka.
Początkowo Ukraińcy, którzy od dawna mieszkają w Irlandii, organizowali akcje wsparcia i organizowali pochód z ukraińskimi flagami. Jednak, jak mówi Jelizawieta Karamushka, zmienił się kontekst – o ile wcześniej na wiece przychodzili głównie ludzie z diaspory, o tyle wiosną dwie trzecie uczestników wiecu stanowili migranci. Byli zdezorientowani, nie wiedzieli, dokąd się udać i jak rozpocząć życie w nowym kraju.
Następnie wolontariusze zaczęli łączyć się w małe organizacje non-profit, aby pomóc uchodźcom zintegrować się z nowym środowiskiem i dystrybuować pomoc humanitarną.
– Kiedyś w lokalnym parku w Dublinie zorganizowaliśmy spotkanie Ukraińców, nakleiliśmy na ubrania naklejki z napisem „Mogę pomóc”, żeby ci, którzy potrzebują pomocy w załatwieniu formalności, mieszkaniu i edukacji dzieci, mogli nas znaleźć – wspomina wolontariuszka.
Gdy chętnych na pomoc miejscowych Ukraińców przybywało, wolontariusze tworzyli Strona internetowa, gdzie zebrano wszystkie informacje, jak przyjechać do Irlandii i jakie dokumenty należy wydać. Później, aby zjednoczyć wysiłki wszystkich wolontariuszy, powstała Akcja Ukraińska w Irlandii, która przez ponad rok działała jako organizacja non-profit, a pod koniec września otrzymała status organizacji charytatywnej, co pozwala na oficjalne zbieranie darów i pomocy humanitarnej. Wcześniej, jak mówi Yelyzaveta Karamushka, datki były zbierane prywatnie.
Ponadto organizacja przeprowadziła ankietę wśród Ukraińców, którzy przybyli do Irlandii po rozpoczęciu inwazji na pełną skalę, której wyniki zostały przekazane lokalnym władzom. Biorąc pod uwagę wyniki ankiety, władze lokalne dostosowały trasy transportowe lub dodały szkoły językowe.
„Kręcimy, ale przestrzegamy prawa”
Pomimo faktu, że Irlandia nie zezwala organizacjom wolontariackim na zbieranie i kupowanie towarów wojskowych, Yelyzaveta Karamushka mówi, że niektóre takie towary zostały zakupione prywatnie za pośrednictwem osób prywatnych. Zamiast tego duża ilość pomocy cywilnej, samochodów i sprzętu medycznego przechodzi przez ukraińską akcję w Irlandii.
– Nie mamy prawa kupować np. dronów, ale możemy kupować drony dla ratowników, bo oni ich potrzebują do poszukiwania ludzi. Kręcimy się w kółko i znajdujemy pewne luki, ale staramy się działać w ramach irlandzkiego prawa” – mówi Yelyzaveta Karamushka.
W Dublinie organizacja zbiera pomoc humanitarną i wysyła ją do Polski za pośrednictwem ukraińskich funduszySkąd ukraińscy wolontariusze przywożą go w Ukrainę. Bezpośrednia logistyka dostaw pomocy z Irlandii jest utrudniona ze względu na oddalenie wyspy.
Oprócz zbiórek bezpośrednich, duża pomoc pochodzi z różnych imprez charytatywnych i darowizn korporacyjnych od firm IT.
„w Ukrainie nic nie zbieram, wszystkie zbiórki są zamknięte przez osobistych znajomych w Irlandii – to głównie Ukraińcy, którzy pracują w IT. Są też sezonowe darowizny od różnych firm, które mogą przekazać na potrzeby Ukrainy. W Irlandii kultury dobroczynności uczy się od dzieciństwa – poprzez targi i imprezy wśród dzieci w wieku szkolnym. Dlatego działalność charytatywna jest teraz częścią ich kultury” – dodaje wolontariuszka.
