Pod koniec października niemiecki prezydent federalny Frank-Walter Steinmeier wygłosił przemówienie programowe, w którym po raz pierwszy ostro i jednoznacznie potępił Rosję, nazywając ją „światowym złem”. Opisał działania Rosji jako „brutalną wojnę podboju”. W swojej imperialnej obsesji rosyjski prezydent naruszył prawo międzynarodowe, dopuścił się grabieży ziemi, zakwestionował granice. Rosyjski atak jest atakiem na wszystkie lekcje, które świat wyciągnął z dwóch wojen światowych” – powiedział.
Dla nas, Ukraińców, jest to dość znaczące stwierdzenie. Przecież Berlin długo tłumaczył swoją powściągliwość w kwestii antyrosyjskich sankcji, potępiania agresywnych działań Kremla czy pomocy wojskowej dla Ukrainy winą Rosjan za zbrodnie II wojny światowej. Teraz niemiecki prezydent dał jasno do zrozumienia, że ten argument już nie działa. Można też zapomnieć o sentymencie do pierestrojki Gorbaczowa, za który Niemcy tak bardzo przepraszali. Putin ostatecznie zniszczył wszystkie podboje pokojowe Michaiła Siergiejewicza.
„Kiedy patrzymy na współczesną Rosję, nie ma miejsca na stare marzenia. Putin dowodzi armią najeźdźców, a Ukraińcy bronią swojego kraju, który zbudowali od czasu uzyskania niepodległości trzydzieści lat temu. Rosyjska wojna podboju zniszczyła marzenie Gorbaczowa o „wspólnym europejskim domu”… Teraz, patrząc na Rosję, nie ma miejsca na romans. Nasze kraje konfrontują się dziś ze sobą” – powiedział Steinmeier.
Dlatego, zdaniem niemieckiego prezydenta, Berlin powinien nałożyć najostrzejsze sankcje na Rosję i zwiększyć pomoc wojskową dla Ukrainy.
„Tak, sankcje są kosztowne, także dla nas. Ale jaka byłaby alternatywa? Obojętnie patrzeć na ten kryminalny atak? Po prostu zachowuj się tak, jakby nic się nie stało… W naszym interesie leży pozbycie się zależności od reżimu, który wysyła czołgi przeciwko sąsiedniemu państwu i wykorzystuje energię jako broń. W naszym interesie jest ochrona nas samych i zmniejszenie naszej podatności na zagrożenia” – powiedział.
Niewiarygodnie. W końcu to ten sam Frank-Walter Steinmeier, którego formuła haniebnego pojednania z Rosją nabrała kiedyś pejoratywnego brzmienia dla ukraińskiego ucha. Można przypuszczać, że zaostrzeniu antyrosyjskiego stanowiska niemieckiego prezydenta sprzyjała jego wizyta w Kijowie i siedzenie w schronie bombowym podczas rosyjskich ataków rakietowych.
Tym samym pozycja rządzącej niemieckiej elity staje się coraz bardziej radykalna. Zarówno prezydent, kanclerz federalny Olaf Scholz, jak i minister spraw zagranicznych Annalena Berbok mówią jasno i jednoznacznie o rosyjskiej agresji, potrzebie zaostrzenia sankcji i pomocy Ukrainie aż do całkowitego zwycięstwa.
I ta tendencja do radykalizacji pozycji polityka rządowego całkowicie rozbieżna z aktualnymi trendami społecznymi w Niemczech. Świadczą o tym dwa ostatnie sondaże.
Na przykład wyniki ankiety opublikowane 3 listopada Deutschlandtrend, przeprowadzonego przez Instytut Socjologiczny Infratest dimap na zlecenie firmy medialnej Ard, świadczą o tym, że coraz więcej obywateli Niemiec opowiada się za „intensyfikacją wysiłków dyplomatycznych Berlina” mających na celu zakończenie wojny Rosji z Ukrainą. 55% Niemców jest zdania, że rząd RFN nie podejmuje wystarczających wysiłków w celu dyplomatycznego rozwiązania konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Oznacza to, że liczba niezadowolonych z działań niemieckiego rządu w tym kierunku wzrosła, w porównaniu z czerwcem, o 14%. 31% Niemców uważa za wystarczające wysiłki dyplomatyczne Niemiec (-12% w porównaniu z czerwcem). A 4% jest przekonanych, że Berlin przesadził w swojej dyplomacji (-4%).
Cóż, wydaje się, że w dyplomacji jest coś złego, a nawet ukierunkowanego na pokój, zwłaszcza na naszej rodzimej Ukrainie? Jakby nic. Jeśli nie myślisz o pytaniu: co to konkretnie oznacza? W jaki sposób można wdrożyć te wysiłki w praktyce? Bardzo proste: presja na Kijów. I jak można zrealizować tę presję? Jeszcze prościej: zmniejszając pomoc finansową i wojskową, bez której Ukraińcom będzie niezwykle trudno oprzeć się inwazji wroga.
I nie jest to najgorsze z tego, co ujawniły nam wyniki badań socjologicznych. Dowiedzieliśmy się od nich, że Niemcy tracą zaufanie do Ukraińców. A co gorsza: jednocześnie zaczynają bardziej ufać Rosjanom. Na przykład w porównaniu z marcem liczba respondentów, którzy uważają Ukrainę za godnego zaufania partnera Niemiec, spadła o 14%, osiągając 47%. A teraz co dziesiąty Niemiec ufa Rosji, czyli o 4% więcej niż w marcu.
Co spowodowało tę zmianę? Zdaniem ekspertów wiodącą rolę odegrał tu strach Niemców przed nadmiernymi kosztami. Na tle wojny w Niemczech ceny rosną, przede wszystkim na potrzeby energetyczne. Dlatego 66% respondentów (+9% w porównaniu z początkiem października) odczuwa duże lub bardzo duże obawy związane z powód, dla którego brakuje im środków na opłacenie rachunków. Można założyć, że przeciętny Niemiec stopniowo przekonuje się, że, jak mówią, Rosjanie nie są tacy źli, choćby po to, by dać więcej taniego gazu.
Jednocześnie aktywnie działa rosyjska propaganda, która nie straciła jeszcze swoich kanałów wpływu na umysły Niemców i obywateli innych krajów europejskich. Dobitnie świadczą o tym wyniki innego badania opinii publicznej przeprowadzonego niedawno przez non-profit Center for Monitoring, Analysis and Strategy (Cemy). Czytając opublikowane dane, czujesz, że włosy na głowie stają dęba. Na przykład 40% Niemców w pełni lub częściowo zgodziło się ze stwierdzeniem, że rosyjska wojna podboju była niekwestionowaną reakcją Rosji na prowokację NATO. To o jedenaście procent więcej niż w kwietniu.
Albo inna liczba: 44% respondentów jest całkowicie lub częściowo przekonanych, że Putin podejmuje działania przeciwko „światowej elicie”, która „potajemnie pociąga za sznurki”. To o 12 proc. więcej niż w kwietniu.
35% w pełni zgodziło się, że Ukraina „historycznie nie powinna mieć roszczeń terytorialnych”, ponieważ „faktycznie była częścią Rosji”. W kwietniu było to 26%.
A kolejne dwa punkty zrobiły największe wrażenie. 33% Niemców w pełni lub częściowo wierzy w rosyjskie bajki, że Ukraina, na prośbę Stanów Zjednoczonych, produkuje broń biologiczną w swoich tajnych laboratoriach. W kwietniu takich „naiwników” było tylko 21%.
Kolejne 24% Niemców uważa, że wojna była „konieczna” „do wyeliminowania faszystowskiego rządu w Ukrainie”. W kwietniu było to 15%.
Otóż Rosja od lat buduje narrację propagandową, że „faszyści rządzą w Ukrainie”. Tezę tę promowała wytrwale i masowo. I jakoś „wierzący” wcale nie są zdezorientowani faktem, że głową „państwa faszystowskiego” jest Żyd. Że poparcie wyborcze dla partii, które można uznać za skrajnie prawicowe, jest tak nikłe, że nie daje im żadnej perspektywy parlamentarnej. W przeciwieństwie do, nawiasem mówiąc, z tych samych Niemiec lub wielu innych krajów Europy Zachodniej. Że w Ukrainie odbywają się wolne wybory, zapewniona jest zmiana władzy itp.
My, Ukraińcy, w świetle tych badań socjologicznych musimy zdać sobie sprawę, jak trudną grę muszą prowadzić zachodni politycy (nawet ci, którzy szczerze z nami sympatyzują), aby nam pomóc i naciskać na Rosję sankcjami, a nie stawić czoła niezadowoleniu społecznemu. Bo wtedy, gdy sam Steinmeier wyrzekł się haniebnej formuły swojego nazwiska, zwykli Niemcy próbują ją podchwycić.
