Własny „Mriya”, MiG, Javelin, Bayraktar, pies Patron, a nawet solista zespołu Kalush: w sklepach dziecięcych we Lwowie i innych miastach coraz częściej można znaleźć takie patriotyczne miękkie zabawki. Są szyte w Niżynie w regionie Czernihowa – w mieście, na obrzeżach którego do początku kwietnia toczyły się bitwy z wojskami rosyjskimi.
Fabryka Kopitsa to firma rodzinna, która została założona od podstaw w 1998 roku przez małżonków Anatolija i Natalię Kopytsy. Według ich córki, kierownika prasowego firmy Maria Kopytsya, pierwsze zabawki zostały uszyte w letniej kuchni babci, w ciągu kilku lat przeniosły się do nowego pokoju – i stopniowo osiągnęły ogólnoukraiński poziom i eksport. Teraz firma zatrudnia około 150 pracowników, kolejne 30-40 szwów pracuje poza fabryką na outsourcingu, a na stronie można zamówić około tysiąca przedmiotów różnych zabawek.
Wojska rosyjskie zbliżyły się do Niżyna trzeciego dnia inwazji – a także trzeciego dnia pracownicy fabryki poszli do pracy. Szyli nie zabawki, ale ubrania dla wojska, nosicieli płytek, rozładunku. Z biegiem czasu fabryka powróciła do tego, co może zrobić najlepiej, i, aby pozostać w trendzie, opracowała całą kolekcję patriotycznych miękkich zabawek. W trudnych warunkach firmie udało się dostosować, uratować wszystkie miejsca pracy, a nawet zwiększyć wynagrodzenia dla swoich pracowników. Biorąc pod uwagę ostatnie pogorszenie prognozy INFLACJI ze strony NBU i osłabienie hrywny o 25%, może to wyglądać magicznie. Ale w rzeczywistości fabryka Kopitsa znalazła i kompetentnie wypełniła swoją niszę w chwiejnej gospodarce kraju: miękkie Mriya, oszczepy i psy Patroni są bardzo poszukiwani, ponieważ dają pozytywne emocje zmęczonym i rannym ludziom.
Maria Kopitsa opowiedziała nam, kto wpadł na pomysł produkcji miękkich oszczepów, jak działała fabryka w pierwszych tygodniach wojny, a także jak można było zachować produkcję i wszystkich jej pracowników.
***
Jak wojna wpłynęła na fabrykę? W końcu twoja produkcja znajduje się w regionie Czernihowa, który w pierwszych miesiącach znacznie ucierpiał z powodu wojsk rosyjskich.
Odkąd pracujemy od 1998 roku, doświadczyliśmy już wszystkich kryzysów, które miały miejsce na Ukrainie. W 2008 roku pracowaliśmy na zero przez sześć miesięcy. Jednak ta wojna jest pierwszym kryzysem, podczas którego istnieje realne zagrożenie życia. Ale nasi ludzie są tak zatwardziali, że trzeciego dnia rosyjskiej inwazji poszli do pracy, chociaż Niżyn był w blokadzie. Z naszej jednostki wojskowej przyszła prośba o szycie ubrania, rozładunek, plate carriers, więc poszliśmy do pracy. Szyły, biegały do piwnic, płakały, piły koniak po pracy. Wszyscy pracowali, bo to było konieczne. Jak inaczej?
Jest dzień, który szczególnie zapamiętasz’yav?
Fabryka nie została dotknięta bezpośrednim ostrzałem, ale była pokryta gruzem. Znajduje się w dość niebezpiecznym miejscu – na obrzeżach Niżyna, tuż od strony, z której wkroczyły wojska rosyjskie. Stali od fabryki dosłownie 5 km dalej, gdzie byli powstrzymywani przez nasze wojsko, toczyły się nieustanne walki. I gdzieś w połowie marca była szczególnie ciężka bitwa, były naloty na miasto. Zaczęli bombardować prywatne domy, szpital, a na sąsiadujących z nami ulicach dosłownie byli przybysze. Wtedy było to nierealistycznie przerażające, ponieważ w fabryce było około 130 osób.
Jak wojna wpłynęła na biznes? Czy udało Ci się utrzymać cały zespół?
Tak, wszyscy. Byliśmy jednym z pierwszych przedsiębiorstw w regionie czernihowskim, które wznowiło pracę. Zrozumieliśmy, że nasi pracownicy muszą jeść i naprawdę doceniamy ich wszystkich. Ponieważ życie w Niżynie wzrosło o około 35%, podnieśliśmy pensje, dlatego ceny zabawek nieco wzrosły.
W rzeczywistości wszystko zależy od nastroju właścicieli. Moglibyśmy złożyć ręce, powiedzieć: „Teraz zabawka nie jest na czas, do widzenia”. Ale nie chodzi o nas. Do mamy ludzi, którzy współpracują z nami od momentu założenia firmy. Jak moglibyśmy się wycofać? Tak, na początku było to trudne, bo większość naszych dotychczasowych zysków oddawaliśmy na pomoc wojsku, a przez pierwsze trzy miesiące pracowaliśmy praktycznie za darmo – płaciliśmy ludziom pensje, a resztę oddaliśmy wojsku. Ale poradziliśmy sobie.
Jak zaczęłaś znowu szyć zabawki?
Szczerze mówiąc, na początku wydawało się, że w ogóle nie wrócimy do produkcji zabawek. To nie było wcześniej, nie było żadnej radości. Ale kiedy zabrakło nam tkanin, pojechaliśmy do Lwowa na zakupy z tatą, poszliśmy do hipermarketu, aby zjeść i zobaczyliśmy ojca w pobliżu działu dziecięcego, który kupił swojemu dziecku miękką zabawkę. I to dziecko przycisnęło tę zabawkę tak mocno do niego, że było zauważalne, jak ważne jest to dla niej. Dla mojego taty był to znak, że musimy wrócić do tego, co możemy zrobić najlepiej.
Stało się to punktem wyjścia nowej kolekcji. Zdaliśmy sobie sprawę, że musimy być istotni. Nasz dział sprzedaży zgłosił pomysł uszycia Mriya gdzieś w trzecim tygodniu wojny, a jego produkcję rozpoczęliśmy około trzy tygodnie później. Potem tata zaproponował, że zrobi całą linię „Wszystko będzie Ukrainą” – i Javelin, Bayraktar, MiG, patriotyczne koty i inne zabawki podciągnięte. Szczególnie chcę zwrócić uwagę na pracę naszych technologów – Oksany Fomariny i Olgi Lozovej, a także dyrektor działu sprzedaży Ludmiły Savich. Naszym hurtowym nabywcom bardzo spodobał się ten pomysł, a popyt na te zabawki jest bardzo wysoki.
Jak wygląda rozwój i produkcja zabawek?
Wszystko zaczyna się od pomysłu. Głównie pomysły pojawiają się u mojego taty, który jest dyrektorem firmy, mogą również pochodzić od menedżerów sprzedaży lub od samych technologów. Następnie technolodzy opracowują kilka projektów jednej zabawki – dobierają materiały, kształty, części. Następnie wybieramy jeden projekt, który po zatwierdzeniu przez reżysera oddajemy do produkcji. W przypadku psa Patrona opracowaliśmy 5 opcji, z których jedna została wyprodukowana wyłącznie dla Epicenter, jedna na eksport, a druga na rynek krajowy. Następnie zabawka przechodzi przez kilka etapów produkcji – barwienie tkaniny, cięcie, szycie, farsz. Dział haftu jest związany z produkcją złożonych zabawek, takich jak samolot Mriya.
Jak teraz czuje się Twoja firma?
Nie mogę powiedzieć, że nasze zyski wzrosły. Sytuacja generalnie jest gorsza niż przed wojną – problemy z transportem, potem z paliwem, potem z przyjazdami. Istnieje znaczny niedobór materiałów ze względu na problemy logistyczne. Chińskie, polskie materiały są trudne do importu, białoruskie – zablokowane. Z tego powodu produkujemy znacznie mniej zabawek niż moglibyśmy – 100-200 tysięcy ton. miesięcznie zamiast 400 tysięcy rubli.
W pewnym momencie firma była ogólnie zagrożona, ponieważ kończyło nam się eko-włókno do farszu, a zakład, który go produkował, nie działał. Alternatywa z Polski była bardzo droga, a wtedy musielibyśmy znacznie podnieść ceny zabawek, czego nie chcieliśmy robić. Jednak na szczęście zakładowi pozwolono pracować, a nasza produkcja nie zatrzymała się.
Czy nadal pomagasz armii?
Oczywiście nie może być inaczej. Nasza rodzina jest wśród aktywistów miasta, a my mamy pewną grupę ochotników, z którymi stale współpracujemy, pomagamy wojsku – naszej 30 brygadzie, nasi faceci są również w 54 i 58 brygadzie. Mamy też kontakty zagraniczne: sprowadzana jest do nas pomoc humanitarna, którą przenosimy do „zera”. Tyle, że nie reklamujemy tego wszystkiego zbyt mocno, bo dobroć musi być cicha.
Jakie są najpopularniejsze zabawki z kolekcji patriotycznej?
Ogólnie rzecz biorąc, istnieje zapotrzebowanie na wszystkich, hurtownicy biorą całą kolekcję. Ale najbardziej popularny, prawdopodobnie, jest „Sen” – bo każdy potrzebuje snu. Ludzie są teraz w permanentnej depresji, wszyscy są załamani, a kiedy podnoszą ten „Sen” – w sercu wpaja się coś dobrego. „Mriya” daje nadzieję, że wszystko będzie dobrze.
