Ұлы орыс-украин соғысының екінші күзі бітеді. 2023 жылдың қарашасы аяқталады деп күтілген еді… Шын мәнісінде, біз жағымсыз нәрселерді күттік. Өткен жылдың осындай кезеңімен салыстырғанда, ресейліктер Украинаның барлық аумағында энергетикалық инфрақұрылым нысандарын қоршауда, көбі «Blackout» реалити-шоуының екінші маусымын күтті. Генераторлар мен зарядтау станциялары, үздіксіз электрмен жабдықтау және түрлі шамдар сатып алынды. 2022/23 жылдың күзгі-қысқы ащы тәжірибесі украиндықтарды белсенді дайындыққа итермеледі, бұл осы уақытқа дейін қажетсіз болып шықты. Және, бәлкім, көктемге дейін солай қалатын шығар.
Себебі неде? Украина тарапынан ресейлік тарапқа алдын ала ескерту туралы «қалалық аңыздарда» олар, егер біздің жылу электр стансаларымызға соққы берсеңіз, жауап ретінде өзіңізді жоямыз ба? Әрине, мұндай байлап-соғу теорияларымен сенуге болады. Бірақ ашық ескертулерді есте сақтайық. Ресейге басып кіргенге дейін, тіпті толыққанды соғыс кезінде де үндеу тастағандар жеткілікті болды. Олар Кремль басшылығына қатты әсер етті ме, Кремльдің шешімін өзгерте алды ма? Жауап анық – олар мүмкін болмады.
Сондықтан Украинаға, атап айтқанда энергетикалық инфрақұрылым объектілеріне жаппай зымыран шабуылының жоқтығын түсіндіретін бірден-бір нақты нұсқа зымырандардың жеткілікті санының болмауы екенін мойындау керек. Сондай-ақ, Украинаның әуе шабуылына қорғанысы биыл айтарлықтай күшейді деген түсінік те күшейді. Екінші фактор онша шешуші болып табылмаса да, себебі, айталық, Авдивка маңында украиналық қорғаныстың барлық күш-қуатына қарамастан, ресейліктер өздерінің «ет» мобиктері мен келісімшарт бойынша жауынгерлерін шайқасқа лақтырып, лақтырып тастап, бұл ресурсты үнемдейді, айтпақшы, ракета өндірісін жолға қоюдан гөрі оны қалпына келтіру әлдеқайда қиын. Тек зымыран адамның нәрестеден жұмылдыру жасына дейін өсіп-өнуіне қарағанда тезірек салынады.
Орыстардың зымырандары жоқ. Оларда ресурстар мен мүмкіндіктер жоқ. Сондықтан қараша айының соңындағы жағдай бойынша біз бірде-бір жаппай зымыран шабуылын бастан кешірген жоқпыз. Себебі бұл зымырандар бар болса, оларды ештеңе тоқтатпайды. Сондай-ақ Батыстың, атап айтқанда, Nord Stream 2-ге қатысты ескертулері оларды толық ауқымды соғыс басталғанға дейін тоқтатқан жоқ. Бұл тетік тек бір бағытта ғана жұмыс істейді – егер шешім қабылданса, ол ресейліктерге қандай шығын жұмсалса да іске асырылады. Бірақ егер баға қол жетімсіз болып шықса, онда оларды ескертудің қажеті жоқ.
Күз емес, көктем 2022 есіңізде болсын. Ресей әскерлері Киев қаласының шетінде болған кезде — оң жақта да, сол жағалауда да. Бұл украиналық астанаға жақын болған кез еді. Әрине, тіпті Киевті басып алу да қазіргі соғыста ештеңені айтарлықтай өзгертпеген болар еді, бірақ біз объективті шындық туралы емес, оған ресейлік көзқарас туралы айтып отырмыз. Кремль үшін Киевті қабылдаудың маңызы зор болды. Бірақ олар болған жоқ. Ал жалпы олар Киев, Житомыр, Чернигив және Сумы облыстарынан қашып кетті. Неге? Иә, себебі оларда соғыс қимылдарын жалғастыруға ресурстары болмады. Дәл осылай олар Херсоннан қашып кетті, онда жеңіліс айқын көрінді. Жеңіліс әскерді жою деген мағынада емес, аумақтан айрылу мағынасында. Сол себепті генерал Суровикиннің жауынгерлерге қатысты ойлап тапқан қамқорлығы (ресейлік армияда генералдар жекеменшіктердің тағдырына алаңдаушылық танытқан кезде) емес, сол аумақты ұстап тұру мүмкін болмағандықтан кәсіп бөлімдері шығарылды.
Сөйтіп, орыстар күресуге ресурстары болмаған кезде ғана тапсырады. Бұл айқын постулат деп болжанған, бірақ оны қайталау тым жоғары болмайды. Және сол себепті де. Дәл осы күзде Батыстағы қоғамдық кеңістікте Украинаның НАТО-ға кіру форматы тақырыбы пайда болды. Болжам бойынша, Украина толықтай қосылады, бірақ Солтүстік Атлант шартының 5-бабында жазылған қауіпсіздік кепілдіктері Украина үкіметі бақылайтын аумақта ғана қолданылатын болады.
Және бұл мәселені көтереді. Бұл ескерту Ресейді тоқтата ма, әлде зымыранмен емес, қазір басып алушылар белсенді қолданып жүрген дрондармен украинаның бейбіт қалаларына шабуыл жасауға мүмкіндік бермей ме? Әлде ресейліктер бұл жағдайда жеңілгені анық болғанда ғана тоқтай ма?
Бұл сұрақтың жауабын ешкім білмейді. Себебі бұл шын мәнісінде «ресейлік стратегиялық ядролық қару кем дегенде баламалы жауапқа қаншалықты дайын?» деген сұраққа жауап. Бәлкім, ресейлік Бас штабтың өзі мұны білмейтін шығар. Блицкригтің апатты (басып алушылар үшін) сәтсіздікке ұшырауын ескере отырып, олардың толыққанды басып кіруге қалай дайындалып жатқанын ескерсек, ресейлік әскери-саяси басшылықтың объективті шындықты барабар бағалауына күмән туындайды ғой.
Мұндай «қысқартылған» Украинаның НАТО-ға кіруін жақтаушылар осы шешімнен кейін (немесе, ең болмағанда, Альянсқа кіргенге дейін Украинаға «швед-фин» қауіпсіздік кепілдігін беру) Украина үкіметі бақылайтын аумақтардағы кез келген соғыс тоқтатылады деп мәлімдеген кезде дұрыс па деген сұрақ қалады. Сондай-ақ, зымыран мен дрон да бар.
Дегенмен, әлі нұсқа бар, дегенмен верфте сондықтан украинаның бейбіт бөлігі үшін қауіпсіздік кепілдігі тақырыбы дәл қазір туындады деген байлап қою теориясымен, себебі Батыста агрессорлық елдің зымыран бағдарламасының жай-күйі туралы ақпарат бар және Ресейдің Украинаға оқ ататын ештеңесі жоқ екенін түсінеді. Сондықтан қандай да бір дәрежеде қауіпсіздік кепілдігі тіпті Кремльдің қолына түседі – украиндықтардың неліктен өткен жылғыдай емес, жылылықта және жарықпен отыратынын түсіндірудің қажеті жоқ. Дегенмен, түсінікті: «Бүкіл НАТО-мен ядролық соғысты қалайсыз ба?»
Толыққанды соғыстың екінші қарашасы аяқталады. Қараша айында бізге Ахиллдің басты өкшесі – ресурстар мен мүмкіндіктердің жетіспеушілігі көрсетіледі. Және бұл ақыр соңында Кремльдің Украинадағы ақырғы жеңілісіне әкелуі тиіс. Ал ресейлік кінәздер үшін «ізгі ниет қимылы», «біз қайтып келеміз» немесе «Путин әлемді ядролық апокалипсистен құтқарды» деп қалай көмкерілгені бізді алаңдатпауы тиіс.
