Украиндықтардың көпшілігі Украина басшылығының бірлігін және соғыста жеңіске жету мақсатын оң бағалап, саяси және әскери басшылық арасындағы қақтығысқа сенбейді. Бұған 7-13 қыркүйекте Киев халықаралық әлеуметтану институты жүргізген 19 қыркүйекте жарияланған сауалнама нәтижелері дәлел.
Сауалнамаға сәйкес, сауалнамаға қатысқандардың 14%- ы саяси және әскери басшылық арасында елеулі қақтығыстар бар деп есептейді, ал респонденттердің 71%-ы әскери-саяси басшылық жеңіске жетудің ортақ мақсатымен сәйкес әрекет етеді деп санайды. Украиндықтардың тек 5%-ы ғана биліктің Дайын екеніне және Украина үшін Ресеймен жол берілмейтін ымыраға келуге болатынына сенімді, ал украиндықтардың 87%-ы бұл Украина билігі үшін жол берілмейтін қадам деп санайды.
«Барлық өңірлерде және барлық лингвис-этностар арасында әскери-саяси басшылықтың соғыстағы жеңіске деген бірлігі мен адалдығы оң бағаланады», – атап өткендей Зерттеушілер.
Атап айтқанда, украин қоғамында таралатын 7 ықтимал «бөліну жолдары», пікірлер анықталды. Зерттеушілер «бөлінудің барлық жолдары тізімінің толықтығын» талап етпейді, бірақ ол медиа кеңістікте айтарлықтай байқалатын баяндауыштарды қамтиды деп санайды.
- «Украинаның саяси және әскери басшылығы арасында елеулі қақтығыс орын алуда»;
- «Украина басшылығы біздің қорғаушыларымызға жеткілікті көңіл бөлмейді, оларды дайындықсыз және қолдаусыз шайқасқа тастайды»;
- «Шенеуніктер соғыстан пайда көріп, батыс қаруын ұрлап кетті»;
- «Украина билігі Ресеймен жол берілмейтін ымыраға келуге дайын»;
- «Батыс Украинадан шаршады және Украинаның Ресеймен келіссөз жүргізуін қалайды»;
- «Қоғамдағы бірлік құнымен де соғысқа дайындалу үшін ықтимал қателіктерге кінәлілерді дереу іздеп, жазалау қажет»;
- «24 ақпаннан кейін алып жатқан аумақтарда әлі күнге дейін тұратын тұрғындар негізінен әріптестер болып табылады немесе Украинаға қамқорлық көрсетпейді».
Әрбір «бөлу жолы» бойынша қарама-қарсы түсініктемелер болып табылатын екі мәлімдеме ұсынылды, олардың біреуі респонденттің осындай «бөлу» бар екендігімен келісетінін, ал екіншісі керісінше «бөлу» жоқ екенін көрсетеді. Респондент өзі келісетін мәлімдемелердің бірін барынша таңдауы, сондай-ақ оның толық келісетінін/келісетінін немесе мүмкіндігінше қысқа мерзімде ғана көрсететінін көрсетуі қажет. Өтініштер әр түрлі респонденттерге әр түрлі тәртіппен оқылды.
«Саяси және әскери басшылық арасындағы шиеленістерді» баяндау ең аз таралғаны – респонденттердің 14%- ы соған сенеді. Екінші жағынан, сауалнамаға қатысқандардың 71%- ы әскери-саяси көшбасшылық жеңістің ортақ мақсатымен келісе отырып әрекет етеді деп санайды.
Респонденттердің 24% сенетін «басшылық біздің қорғаушыларға жеткілікті көңіл бөлмейді» деген баяндау жиірек кездеседі. Көпшілік – 60% басшылық «мүмкіндігінше қорғаушыларға тиісті көңіл бөледі» деп санайды.
Көптеген респонденттер шенеуніктер соғыстан пайда көріп, батыс қаруын ұрлап кетті деп санайды — 29%. Алайда, тіпті бұл жағдайда да қаруды «ұрланбайды, бірақ біздің қорғаушыларымыз қолданады» деп санайтындардың саны 51%- ға жоғары. Алайда бұл жағдайда қорытынды бойынша шешім қабылдамағандардың ең көп саны да жоғары (20%).
Сауалнамаға сәйкес, украиндықтардың 15% Батыс Украинадан шаршап, Ресеймен келіссөздер жүргізгісі келеді деп есептейді. Сонымен қатар, украиндықтардың 73%- ы Батыс Украинаға қолдау көрсетуді жалғастырып, Украина үшін қолайлы жағдайда соғыстың аяқталуын күтеді деп санайды.
Пікіртерім компьютерді (CATI) пайдалана отырып телефон арқылы әңгімелесу әдісімен жүргізілді. Украинаның барлық аймақтарында (Қырым Автономиялы Республикасынан басқа) тұратын 18 жастан асқан Украинаның 2000 азаматы әңгімелесуден өтті. Үлгіге 2022 жылдың 24 ақпанына дейін Украина билігі уақытша бақыламаған аумақтардың тұрғындары кірмеді (Қырым Автономиялық Республикасы, Севастополь қаласы, Донецк және Луганск облыстарының жекелеген аудандары). Сондай-ақ, олар 24 ақпаннан кейін шетелге шыққан азаматтардан сұраспады. Әдеттегі жағдайларда үлгінің статистикалық қателігі (0,95 ықтималдығымен және 1.1 жобалық әсерін ескере отырып) 50%-ға жақын көрсеткіштер үшін 2,4%-дан, ал 5%-ға жақын көрсеткіштер үшін 1,1%-дан аспағаны атап көрсетілді. «Алынған нәтижелер жоғары өкілділікті сақтап, халықтың қоғамдық көңіл-күйіне сенімді талдау жасауға мүмкіндік береді» деп атап көрсетілген.
